BAZALT ELYAF
Bazalt Elyaf Nedir önce ondan bahsedelim. Bazalt yer kabuğunun üçte birini oluşturan, lav kökenli bir kaya oluşumudur. Hammaddesi kolayca bulunur ve pahalı değildir. Bununla birlikte üretilecek elyafın iyi özelliklere sahip olabilmesi için kullanılacak bazalt kaynağının içeriği de önemlidir. Lavın kimyevi bileşimi, soğuma hızı, zaman içinde hava ile olan etkileşimi gibi değişkenler iyi bir bazalt elyafı elde edebilmek için çok önemlidir.
Bazalt elyaf nedir dediğimizde; Bazalt elyafı, bazalt taşlarının 1300-1700°C’de eritilmesi ile elde edilmektedir. Eritmek için gereken enerji E camından yüksek olup S camına eşdeğerdir, bu yüzden bu durum maliyeti doğrudan etkiler. Ayrıca lifleri elde edebilmek için platin alaşımlı pahalı çekme ağızları kullanmak gereklidir. Bu sebeplerle bazalt elyafı fiyatları dünya genelinde E ve S camının arasındadır.
Kimyasal bileşimlerine bağlı olarak da mekanik nitelikleri bir miktar değişiklikler gösterebilir. İlave olarak bazalt elyafları üretilirken, liflerin çekilmesi esnasındaki sıcaklığın da elde edilecek mekanik özellikler üzerinde belirgin bir etkisi vardır. 1200-1400°C aralığı için sıcaklık arttıkça elde edilen elyafın çekme mukavemeti 1,5 GPa’ dan 2,9 GPa’ a artma eğilimi gösterir.
E cam elyafı üretimi ile karşılaştırıldığında borik asit gibi katkılar kullanılmadan, sadece ufalanmış bazalt kayaları ile üretim yapıldığından daha temiz ve çevreci bir imalât yapılır. Bununla birlikte teknik olarak liflerin elde edilmesi cama göre daha zor, fakat elde edilen nitelikler daha iyidir.
Bazalt elyafının esneklik katsayısı farklı kaynaklara göre 78-90 GPa arasında değişiklik gösterir. E cam elyafı ile karşılaştırıldığında bazı kaynaklar göre bazalt daha yüksek mukavemet ve esneklik katsayısına sahipken, bazı kaynaklara göre cama eşdeğer olabilir. Bazı kaynaklara göre de bu nitelikleri camdan kötüdür. Ayrıca bazı kaynaklarda bazalt elyafı ile reçine arasındaki bağın zayıf, bazı kaynaklarda ise çok iyi olduğu ileri sürülmektedir.
Muhtemelen bazalt takviyeli karma malzemelerin bu kadar değişik davranışlar göstermesi araştırmalarda kullanılan reçinelerin niteliklerinden kaynaklanıyor olabilir. Bu nedenle bazalt elyafı ile çalışırken reçine tercihinin elde edilecek sonucu doğrudan etkilediği düşünülebilir. Aynı bağlama astarı kullanıldığında bile, örneğin; bir epoksi reçine ile bazalt ve cam elyaflarının bağlanma etkileşimi, her iki elyafın yüzey kimyalarındaki farklıklar sebebiyle farklılık gösterebilir. Bu sebeple kullanılacak bazalt elyafının yüzey kaplamasının kullanılması düşünülen reçine ile uyumlu olmasına dikkat etmek gerekir. Yukarıda bahsedilen birbirinden çok farklı değerlerin böyle bir etki sonucunda ortaya çıkmış olması muhtemeldir.
BAZALT ELYAF KULLANIMI
İstenilen uzunlukta kesilerek elde edilen bazalt elyafları, ihtiyaca göre karışık monoflamentler halinde veya kesikli elyaf grupları şeklinde kullanılır. Metal hasıra oranla betona tutunma özelliğinin üstünlüğü sayesinde, tüm yönlerde kuvvetlendirme ve çimentonun performansının artmasını sağlar. Alkali dayanımının ve mukavemetinin yüksek olmasının da kayaç yapısı itibariyle de beton ile aynı özgül ağırlığa ve genleşme mukavemetine sahip mineral yapıdaki bazalt elyaf, rötre çatlaklarını önler ve çekme mukavemetlerini artırabilmektedir.
ÖZELLİKLERİ
Büzülme çatlaklarının büyük bir oranda azalması (%90’dan fazla), rötre çatlaklarının azalması (%50), eğilmede çekme dayanımında artış (%35), betonun yorulma dayanımında artış (%500’den fazla), don dayanımında artış (%35’e varan), su geçirimsizliğinde artış (%50’ye varan), beton yüzeylerdeki aşınma dayanımında artış (%70’e varan), köşe kırıklarında azalma (%90’a varan), kalıp alma işlemi sırasında oluşan hasarlarda azalma olur.
İyi mekanik niteliklerinin yanında bazalt yüksek kimyevi ve ısıl dengeye sahiptir, sıcaklık, elektrik ve ses yalıtım özellikleri de iyidir.
Bazaltın ısı yalıtım yeteneği asbesttin üç katıdır ve bu sebeple yangından korunma amacıyla çok tehlikeli bir madde olan asbestin yerine güvenle kullanılabilir.
Bazaltın elektrik yalıtım yeteneği E camından on kat yüksektir.
Bazaltın kimyasal maddelere, özellikle güçlü alkalilere karşı direnci de camdan çok daha yüksektir.
Yaklaşık -230°C/700°C aralığındaki uygulamalarda kullanılabilen Bazalt, -60/450°C aralığında kullanılabilen E camına göre daha geniş bir uygulama sıcaklığı aralığında sahiptir.
Bazalt hava ve su ile zehirli bir reaksiyona girmez. Kimyasallarla temas ettiğinde insan sağlığına veya çevreye zarar verebilecek bir kimyasal tepkime oluşmaz.
UYGULAMA ALANLARI
Bazalt Elyaf kullanım alanlarını sıralayacak olursak; Yüksek korozyon ortamları, otomotiv sektörü, kompozit malzemeler, keçe üretimi ile duvar, harç uygulamaları, prefabrike yapılar, bazalt plastik ürünler, beton güçlendirme, yol inşaatı, sanayi yapıları ve temeller, püskürtme beton uygulamaları.
Bazalt Elyaf Nedir? Hakkında Bilgi Almak İçin Bizi Arayabilirsiniz. Tıklayınız!
