Deniz altı altyapısı (platformlar, boru hatları, limanlar) sürekli olarak devasa yükler altındadır. Dalgalar, akıntılar ve operasyonel stres, bu yapıların metal aksamında “metal yorgunluğu” yaratır. Bu yorgunluk, gözle görülmeyen mikro çatlaklar olarak başlar. Ancak bu küçük çatlaklar, zamanla büyüyerek felaketle sonuçlanabilir. Bir boru hattının patlaması veya bir platform ayağının kırılması gibi. Bu nedenle, su altı çatlak tespiti (underwater crack detection), altyapı güvenliğinin en kritik parçasıdır. Bu işlem, sadece yüzeye bakmak değil, metalin içine nüfuz eden özel NDT (Tahribatsız Muayene) yöntemlerini gerektirir. Firmamız, bu yüksek teknolojiye dayalı su altı çatlak tespiti hizmetlerini yürütür. Sertifikalı NDT teknisyenlerimiz ve uzman profesyonel dalış ekibi birimlerimizle yapılarınızdaki en küçük kusurları bile ortaya çıkarırız.
Su Altı Çatlak Tespiti Neden Hayati Önem Taşır?
Su altı çatlak tespiti operasyonları lüks bir denetim değil, zorunlu bir ihtiyaçtır.
1. Yapısal Bütünlüğün Korunması
İnsanlar köprü ayağındaki oyulmayı (scour) ya da platform temelindeki çatlağı yüzeyden göremez. Küçük kusurlar zamanla büyür, felakete yol açabilir. Uzman dalış ekibi, su altı kameraları ile bu sorunları erken bulur. Bu bulgu mühendislerin hemen önlem almasını sağlar. Böylece can ve mal güvenliği korunur.
2. Ekonomik Kayıpları Önleme
Planlanmamış bir duruş, bir endüstriyel tesis için milyonlarca dolar kayıp demektir. Düzenli su altı çatlak tespiti, (proaktif) bakım sağlar. Örneğin, ekiplerimiz bir boru hattındaki küçük bir korozyon noktasını erken bulur. Korozyon tespiti sayesinde boru hattı patlamaz, üretim durmaz. Aynı şekilde, ekiplerimiz bir geminin pervanesindeki küçük bir hasarı tespit eder. Hasar tespiti sayesinde gemi kiralama dışı kalmaz. Bu tespitler sayesinde tesisler çalışır, gemiler yola çıkar ve kayıpları engelleriz.
3. Yasal Zorunluluklar ve Sigorta (Class Survey)
Liman otoriteleri ve uluslararası Sınıflandırma Kuruluşları (DNV, Lloyd’s, ABS vb.) katı kurallara sahiptir. Nitekim bu kuruluşlar, gemilerin, platformların ve liman yapılarının periyodik su altı denetiminden geçmesini şart koşar. Firmamızın sunduğu su altı inceleme raporları, bu yasal gereklilikleri karşılar. Ayrıca sigorta poliçelerinin geçerliliği için resmi kanıt sağlar.
4. Çevresel Koruma
Su altı çatlak tespiti sadece ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda çevresel bir sorumluluktur. Bir petrol boru hattındaki sızıntı henüz küçükken bulunur. Bu erken tespit, büyük bir çevre felaketini önler. Su altı incelemesi sırasında ekiplerimiz yasa dışı deşarj hatlarını da bulur.
Su Altı İncelemenin Temel Zorlukları
Mühendisler ve dalgıçlar su altı inceleme operasyonlarında çalışırken, fizik kurallarına karşı bir mücadele verirler.
1. Su Altı Çatlak Tespiti: Işık Yokluğu ve Bulanıklık (Sıfır Görüş)
Güneş ışığı suyun sadece birkaç metresine nüfuz edebilir. 30 metreden sonrası tam karanlıktır. Bu nedenle tüm su altı inceleme operasyonları güçlü yapay ışıklar gerektirir.
2. Su Altı Çatlak Tespiti: Biyolojik Kirlenme (Biofouling): Gizli Düşman
Sualtı yapıları asla temiz kalmaz. Yüzeyler hızla deniz canlıları (midyeler, yosunlar, kekamozlar gibi) tarafından kaplanır. Bu biyolojik kirlenme, çatlakların üzerini bir battaniye gibi örter. Dolayısıyla, su altı çatlak tespiti yapmadan önce bu katmanın temizlenmesi şarttır.
3. Su Altı Çatlak Tespiti: Basınç (Pressure) ve Sızdırmazlık
Derinlik arttıkça basınç artar. Her 10 metrede basınç bir bar yükselir. 100 metre derinlikte bir kameraya santimetrekare başına 10 kilogram kuvvet biner. Titanyum ya da kalın alüminyum muhafaza (housing), su altı görüntüleme sistemleri ekipmanlarını korur. Bu ekipmanlar kameralar, ışıklar ve konektörlerdir. Koruma sayesinde sağlam kalırlar. Ayrıca basınç dalgıçların vücudunda vurgun (dekompresyon hastalığı) riskini artırır.
4. Su Altı Çatlak Tespiti: Veri İletişimi (Data Transmission)
Radyo dalgaları (kablosuz internet ya da dördüncü nesil mobil iletişim) suyun altında çalışmaz. Su altından yüzeye canlı veri göndermek amacıyla kablolu sistemler tercih edilir. Dalgıçlar ve uzaktan kumandalı sualtı araçları da kablolu sistemleri kullanır.
Su Altı Çatlak Tespiti Aşama 1: Yüzey Hazırlığı (Başarının İlk Şartı)
Su altı çatlak tespiti için kural basittir. Görmediğiniz ya da dokunmadığınız su altı çatlağını denetleyemezsiniz. Operasyon, yüzey hazırlığıyla başlar. Yüzey hazırlığı olmadan ölçüm yapılamaz. Dalgıç, ölçüm yapmadan önce biyolojik kirlenme katmanını temizlemek zorundadır.
- Elle Kazıma (Scraping): Hafif kirlilik için dalgıçlar basit el aletleri (kazıyıcı) kullanır.
- Hidrolik Fırçalama (Hydraulic Brushing): Hidrolik fırçalama, kalın kekamoz ve midye katmanlarını temizler. Güçlü bir şekilde dönen ve yüzeye basan hidrolik fırçalar sayesinde yüzey hızlıca temizlenir.
- Yüksek Basınçlı Su Jeti (Water Jetting): En inatçı kaplamalar ve pas tabakaları için dalgıç, özel “su jeti” tabancaları kullanır. 3000-5000 PSI basınçta su püskürtür.
Su Altı Çatlak Tespiti Aşama 2: Görsel Muayene (GVI/CVI) – İlk Teşhis
Yüzey temizlendikten sonra, su altı inceleme ekibi ilk teşhisi koyar.
- Genel Görsel İnceleme (GVI): Bu, ilk (veya genel) bakıştır. Dalgıç veya ROV, yapının genel durumuna bakar.
- Yakın Görsel İnceleme (CVI): Genel Görsel İnceleme sırasında şüpheli bir alan bulunduğunda, dalgıç hemen bölgeye yönelir. Mesela, dalgıç bir kaynak dikişine ya da şüpheli bir bölgeye çok yaklaşır. Dalgıç hasarın, yani çatlakların ve korozyon çukurlarının fotoğraflarını ve videolarını çeker. Ama Yakın Görsel İnceleme sadece yüzeydeki çatlakları görür.
Su Altı Çatlak Tespiti Aşama 3: Gelişmiş Su Altı Çatlak Tespiti (NDT) Yöntemleri
Standart bir su altı inceleme yüzeyde ne olduğunu gösterirken, Tahribatsız muayene (NDT) malzemenin içinde ne olduğunu gösterir. Su altı inceleme ve NDT, mühendislik değerlendirmesinin en kritik kısımlarını oluşturur.
Yöntem 1: Manyetik Parçacık Testi (MPI)
Bu, ferromanyetik (mıknatıslanabilen) metallerde (yani çelik) su altı çatlak tespiti için en yaygın kullanılan yöntemdir.
- Nasıl Çalışır?: Dalgıç, bölgeye (genellikle bir kaynak dikişi) manyetik alan (genellikle Yoke adı verilen bir mıknatısla) uygular. Ardından dalgıç, bölgeye floresan manyetik demir tozları püskürtür.
- Tespit: Yüzeyde bir çatlak varsa, manyetik alan çatlaktan sızar ve manyetik akı kaçağı oluşturur. Bu esnada, manyetik alan sızdıkça, demir tozları bu sızma hattında birikir. Dalgıç ultraviyole (mor ışık) lambasını açtığında, böylece çatlak parlak yeşil bir çizgi gibi net bir şekilde görünür.
- Avantajları: Yüzey çatlakları için çok hassas ve güvenilirdir.
- Dezavantajları: Sadece çelik gibi mıknatıslanabilen malzemelerde çalışır. Ayrıca, yüzeyin altındaki (sub-surface) hataları göremez. Üstelik, metal yüzeyin tamamen temizlenmesini gerektirir.
Yöntem 2: Alternatif Akım Alan Ölçümü (ACFM)
Bu, su altı çatlak tespiti için MPI’a modern bir alternatiftir.
- Nasıl Çalışır?: Dalgıç, özel bir ACFM probunu yüzeyde gezdirir. Cihaz, metalin içinden bir alternatif akım gönderir. Yüzeydeki bir çatlak, alternatif akımın akışını bozar. Yazılım, bozulmuş akım akışını analiz eder. Böylece yazılım, çatlağın yerini, uzunluğunu ve derinliğini üç boyutlu çizer.
- Avantajları: En büyük avantajı (kapsamlı) yüzey hazırlığı gerektirmemesidir; ACFM, boyanın, kaplamanın veya hafif korozyonun üzerinden bile çalışabilir.
- Dezavantajları: Ekipmanı MPI’dan daha pahalı ve karmaşıktır.
Yöntem 3: Ultrasonik Test (UT) – Yüzeyin Altını Görmek
Bazen çatlak yüzeyde değil, metalin içinde olur (örnek: metal yorgunluğu). Bu durumda MPI ya da ACFM işe yaramaz. Yapının içini görmek için su altı ultrasonik test kullanılmaktadır.
- Nasıl Çalışır?: Dalgıç, standart kalınlık ölçümünden (UTM) farklı bir yöntem seçer. Dalgıç, Açılı Prob adlı özel bir prob takar. Açılı Prob, sesi metal yüzeye düz (normal) yerine bir açıyla gönderir (Örneğin 45, 60 ya da 70 derece).
- Tespit: Ses dalgası metal içinde ilerler.
- Avantajları: Yüzeyin altındaki (sub-surface) ve içindeki kusurları bulabilen tek yaygın yöntemdir.
- Dezavantajları: Çok yüksek dalgıç-teknisyen becerisi gerektirir. Yorumlaması zordur. Karmaşık geometrilerde (T-bağlantıları vb.) uygulaması zordur.
Yöntem 4: Girdap Akımları (Eddy Current – ET)
Bu, su altı çatlak tespiti için kullanılan bir diğer elektromanyetik yöntemdir.
- Nasıl Çalışır?: Dalgıç, içinde bir bobin bulunan probu yüzeye sürer. Prob, metal yüzeyde küçük girdap akımları yaratır. Metal yüzeyde bir çatlak, girdap akımlarının normal akışını bozar. Cihaz, girdap akımlarındaki bu bozulmayı algılar.
- Avantajları: Alüminyum gibi demir dışı (non-ferrous) metallerde su altı çatlak tespiti için mükemmeldir. Çok hassastır.
- Dezavantajları: Sadece yüzeye çok yakın kusurları bulabilir.
İnsan Faktörü: Dalgıç-Teknisyen (Diver-Inspector)
Su altı çatlak tespiti operasyonlarını yürütenler sıradan dalgıçlar değildir. Bu kişiler “dalgıç-teknisyen” (diver-inspector) olarak bilinen elit bir uzman grubudur.
Çift Sertifikasyonun Önemi
Dalgıç-teknisyenler iki alanda da uzmandır:
- Profesyonel Dalgıçlık: Profesyonel dalgıçlar derin deniz koşullarında ve sıfır görüşte güvenle çalışır.
- NDT Teknisyenliği: NDT teknisyeni karada NDT eğitimi alır (örneğin, CSWIP 3.1U veya 3.2U). Teknisyen bu eğitimi su altında kullanır; sadece bir çatlağı bulmakla kalmaz, aynı zamanda çatlağı uluslararası standartlara (örneğin, AWS D3.5) göre nasıl sınıflandıracağını da bilir.
Güvenli Dalış Protokolleri (SSD ve SAT)
Bu teknik işlerde (veya Ekipler) tüplü dalış kullanılmaz. Çünkü bu işler ağır, uzun sürelidir ve tehlikelidir. Sadece Satıh Destekli Dalış (SSD) sistemi kullanılır. SSD sistemi, dalgıçlara yüzeyden kesintisiz hava, sesli iletişim ve görüntü sağlar. Bu su altı çatlak tespiti 50 metreyi aşarsa (mesela bir platform temelinde), Satürasyon Dalışı teknolojisi kullanılır.
Su Altı Çatlak Tespiti Aşama 4: Kapsamlı Raporlama (Veriyi Bilgiye Dönüştürme)
Su altı çatlak tespiti operasyonunun kendisi, işin sadece yarısıdır. Ekiplerimiz toplanan verileri (MPI fotoğrafları, ACFM grafikleri, UT ölçümleri) yüzeyde anlamlı hale getirmelidir.
Raporlama Neden Önemlidir?
Bir su altı inceleme raporu, müşterinin (armatör, liman yönetimi, sigorta şirketi) elindeki tek resmi belgedir. Bu rapor, milyonlarca dolarlık bir offshore onarım kararı için temel oluşturur.
Kapsamlı Teknik Raporumuz Neler İçerir?
Firmamız, su altı çatlak tespiti operasyonlarından sonra sadece bir video kaseti teslim etmez. Kapsamlı bir mühendislik dosyası sunarız:
- Operasyonel Kayıtlar: Dalış ne zaman yapıldı, dalış derinliği, dalgıçların isimleri ve güvenlik (HSE) kayıtları.
- Sörvey Haritaları: İncelenen yapının (örn: liman rıhtımı) veya boru hattının çizimleri. Bulduğumuz tüm hasarları bu harita üzerine işaretleriz.
- Görsel Kanıtlar (Video ve Fotoğraf): Yüksek çözünürlüklü video kayıtlarıdır. Genellikle dalgıcın kask kamerasından canlı anlatımlı olur. Hasarlı bölgelerin net fotoğraflarını da içerir.
- NDT Sonuçları: Ultrasonik kalınlık ölçüm tabloları, MPI çatlak raporları ve CP ölçüm grafikleri.
- Mühendislik Değerlendirmesi ve Öneriler: En önemli bölüm budur. Mühendislerimiz, toplanan tüm verilere dayanarak çatlağın ciddiyetini analiz eder. (Örn: “Çatlak, kabul edilebilir limitlerin dışındadır.”). Son olarak, acil onarım (hiperbarik kaynak), geçici onarım (mekanik kelepçe) veya sadece izleme gibi net tavsiyelerde bulunuruz.
Sonuç: Derinlerdeki Güvenilir Gözünüz
Sonuçta, su altı çatlak tespiti modern denizcilik ve mühendisliğin gerekli bir parçasıdır. Bu sistemler olmadan altyapıyı koruyamaz, enerji taşıyamaz ya da acil durumlara müdahale edemeyiz. En iyi sonuç tek bir teknolojiye bağlı değildir; hepsi bir arada çalışır. Ekiplerimiz önce genel durumu görmek için görsel inceleme yapar. Yüzeydeki çatlakları bulmak için MPI ya da ACFM kullanır. İç kusurları tespit etmek için ultrasonik test uygular. Firmamız su altı inceleme ve raporlama sunar. Denizcilik ve mühendislik projeleriniz için tam dalış hizmetleri sunar. Projeleriniz için bize ulaşın. Derinlerdeki gücümüzü keşfedin.
Youtube videolarımızı izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Daha fazla bilgi almak ve bizimle iletişim kurmak için buraya tıklayabilirsiniz.
