Dünyadaki en ölümcül doğal afetlerden olan depremler bugüne dek sayısız insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Dünyadaki tektonik plakalar hareket eder, çarpışır ya da kırılır. Bu durum bazen tahmin edilemeyecek kadar büyük depremlere yol açar. Bu depremler yalnızca can ve mal kaybına neden olmaz. Ayrıca bazı ülkeleri dışa bağımlı hale getirir. Bazı bölgelerin demografik yapısı da bu süreçte köklü biçimde değişir.
Peki bugüne kadar gerçekleşmiş olan dünyanın en büyük depremleri hangileridir? Gelin, dünyanın en büyük depremi nerede oldu ve sonuçları nasıldı birlikte bakalım.
Tarihin Gördüğü En Büyük Depremler ve Etkileri
Dünyamızda bulunan levhaların sürekli olarak hareket ediyor veya kırılıyor olması şiddetli depremleri de beraberinde getiriyor. Ülkemizde de büyük yıkıma neden olan ve dünyanın en büyük depremleri arasında bulunan 6-7 Şubat depremleri, bu acı deneyimi bizim de yaşamamıza neden oldu. Peki dünyanın en büyük depremleri arasında ilk 10 sırada hangi depremler bulunuyor?
10 – 2012 Hint Okyanusu Depremi – 8,6
11 Nisan 2012’de Hint Okyanusu’nda, 22,9 kilometre derinlikte bir deprem meydana geldi. Depremin merkez üssü, Endonezya’nın Sumatra Adası’nın batısına yakındı. Bu deprem, dünyanın en büyük depremleri arasında onuncu sırada yer aldı. Hemen ardından 8,2 büyüklüğünde bir artçı sarsıntı gerçekleşti. Bu depremin en belirgin özelliği, yatay hareket eden levhalardan kaynaklanmış olmasıydı. Büyük depremlerde genellikle dikey hareket görülürken, bu olay farklı şekilde gelişti. Bu nedenle büyük tsunamiler oluşmamış, can kaybı sınırlı kalmıştır. Bazı yerleşim yerlerinde ciddi hasarlar meydana gelmiştir.
9 – 1950 Tibet, Assam Depremi – 8,6
15 Ağustos 1950’de Tibet’in Assam bölgesinde büyük bir deprem meydana geldi. Bu depremde yaklaşık 1500 ila 3000 kişi yaşamını yitirdi. Deprem dağlık bölgelerde etkili oldu ve iletişim çok zayıf kaldı. Bu durum arama kurtarma çalışmalarında ciddi aksaklıklara neden oldu. Ayrıca dünyanın en büyük depremlerinden biri sayılan bu sarsıntı büyük yıkım yarattı. Toprak kaymaları bazı köyleri neredeyse tamamen yok etti.
8 – 1965 Rat Adası Depremi – 8,7
2 Şubat 1965’te Alaska’daki Rat Adası’nda büyük bir deprem meydana geldi. Bu depremde 780 ila 1000 arasında insan hayatını kaybetti. Böylesi büyük bir depremde can kayıplarının sınırlı olması, bölgedeki nüfusun çok yoğun olmamasıyla ilgilidir. Bazı binalar zemindeki sıvılaşma nedeniyle yerin 2 kat altına kadar batmış, yollarda büyük çatlaklar oluşmuştur. Deprem sonrası oluşan tsunami dalgaları 10.7 metreye kadar ulaşmıştır. Bölgede büyük depremler sık yaşandığı için kapsamlı deprem analizleri yapılmıştır. Bu analizlere göre bölgedeki yapılar inşa edilmeye başlanmıştır.
7 – 1906 Ekvador ve Kolombiya Depremi – 8,8
31 Ocak 1906’da Kolombiya kıyılarında büyük bir deprem meydana geldi. Bu olayda yaklaşık 500 kişi yaşamını yitirdi. Ekvador’a ulaşan tsunami dalgaları nedeniyle 500 ila 1500 kişinin daha öldüğü düşünülüyor. Bu büyük depremin oluşturduğu tsunami Hawaii, Japonya ve Kaliforniya kıyılarına kadar ulaştı. Ancak bu bölgelerde ciddi bir sorun yaşanmadı.
6 – 2010 Maule, Şili Depremi – 8,8
Yakın tarihte gerçekleşen dünyanın en büyük depremleri arasında yer alan bu yıkıcı afet 27 Şubat 2010 tarihinde meydana gelmiştir. Depremin Maule bölgesinin sahiline yaklaşık 3 km mesafede meydana gelmesi mal kaybının artmasına neden olmuştur. Can kaybıysa son derece sınırlı kalmıştır. Depremin yıkıcılığının çok büyük olmasının en önemli nedenlerinden biri sarsıntının yaklaşık olarak 3 dakika boyunca devam etmesidir. Ayrıca tsunami nedeniyle Şili’nin pek çok güney kasabası ciddi zarar görmüştür.
525 kişinin hayatını kaybettiği depremde yaklaşık 370.000 bina zarar gördü. Tahminlere göre 1,5 milyon insan evsiz kaldı. Altyapı, köprüler, yollar ve enerji hatları büyük zarar aldı. Bu durum yaklaşık 30 milyar dolarlık ekonomik kayba yol açtı. Ayrıca bu deprem, deprem araştırmalarının ve tsunami uyarı sistemlerinin geliştirilmesine büyük ölçüde katkı sağlamıştır.
5 – 1952 Kamçatka, Rusya Depremi – 9,0
4 Kasım 1952 tarihinde, Pasifik Okyanusu’nun Kamçatka Yarımadası yakınlarında meydana gelen depremde yaklaşık 10.000 ila 15.000 kişi hayatını kaybetmiştir. Depremden Kamçatka Yarımadası’nın yanı sıra Kuril Adaları da önemli ölçüde etkilenmiştir. Depremin neden olduğu 15 metrelik tsunami dalgaları birçok kıyıya ulaştı. Hawaii, Peru, Şili ve Yeni Zelanda bu dalgalardan etkilendi. Özellikle Hawaii Adaları’nda ciddi hasar meydana geldi. Bölgede sık sık depremler ve volkanik patlamalar gerçekleşir. Ancak 1952’deki bu deprem dünyanın en büyükleri arasına girdi.
4 – 2011 Tohoku, Japonya Depremi – 9,1
11 Mart 2011 tarihinde meydana gelen Tohoku depremi, yakın dönemde dünyada meydana gelen en büyük depremdir. Ayrıca 21. yüzyılda dünyanın en büyük depremi olarak kayıtlara geçmiştir. Depremin ana sarsıntısı yaklaşık olarak 6 dakika sürmüştür. Bu depremde Pasifik levhası, Avrasya levhasının altına doğru kaymıştır. Deprem yollara, demiryollarına, havalimanlarına, barajlara ciddi hasar vermiştir. Deprem sonrası 125.000’e yakın bina tamamen çökmüş, 275.000’e yakın bina yarı çökmüş, 750.000’e yakın binaysa kısmen hasar almıştır. 15.000’den fazla kişinin ölmesine, 6.150’den fazla kişinin yaralanmasına neden olmuştur.
Depremde sonra oluşan tsunaminin dalgaları 40 metreye kadar ulaşmıştır, hızıysa saate 700 kilometreyi bulmuştur. Depremin en ciddi etkilerinden biriyse Fukushima’da bulunan nükleer santralde 7. seviye erime meydana gelmesidir. Bu durum ciddi bir nükleer felaketi de beraberinde getirmiştir. Bu olaydan sonra nükleer standartlara yönelik güvenlik standartları güncellenmiş, daha katı hale getirilmiştir. Ayrıca bina güçlendirme çalışmalarında devrim niteliğinde gelişmeler yaşanmıştır. Bu deprem, dünyanın en büyük depremleri arasında dördüncü sıraya yerleşmiştir.
3 – 2004 Sumatra Depremi – 9,1
26 Aralık 2004’te gerçekleşen ve yaklaşık 8 ila 10 dakika süren bu deprem, tarihin en uzun süre devam eden depremlerinden biridir. Depremden Hindistan dışında Hint Okyanusu’nda bulunan Endonezya, Sri Lanka, Tayland gibi ülkeler de ciddi oranda etkilenmiştir. Depremde yalnızca binalar değil, altyapı da ciddi zarar görmüştür. Deprem sonrasında yaklaşık 230 bin kişi hayatını kaybetti ancak kayıp insanların da dikkate alınmasıyla birlikte bu rakamın 280 bin kişiye ulaşabileceği tahmin ediliyor.
Bu depremde kırılan fay uzunluğu göz önünde bulundurulduğunda, gezegenimiz dünya tarihindeki en büyük depremi yaşamıştır. Ayrıca şiddet bakımından dünyanın en büyük 3 depremi arasına girmiştir. Depremde 30 metreye ulaşan tsunami dalgaları meydana geldi, çok sayıda yapı hasar gördü.
2 – 1964 Büyük Alaska Depremi – 9,2
27 Mart 1964 tarihinde gerçekleşen Büyük Alaska Depremi “Kutsal Cuma” olarak adlandırılır. Yaklaşık 4,5 dakika süren bu deprem Amerika’da kaydedilen en şiddetli deprem olarak dünyanın en büyük depremleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Bölgede yer alan yaşam alanlarının sayısının az olması, can kaybının sınırlı olmasına neden olmuştur. Hem deprem hem tsunami nedeniyle ölen insanların sayısı yalnızca 139’dur. 9,2 büyüklüğündeki deprem başka büyük depremlerin, yani artçı sarsıntıların yaşanmasına da neden olmuştur.
1 – 1960 Valdivia, Şili Depremi – 9,5
22 Mayıs 1969 tarihinde meydana gelen deprem dünyanın en büyük 10 depremi arasında birinci sırada yer alır. Bugüne kadar dünyada daha şiddetli bir deprem kaydedilmemiştir. Yaklaşık 10 dakika süren deprem sonucunda 25 metreye kadar ulaşan tsunami dalgaları meydana gelmiştir. Tsunami dalgalarının bu kadar kısa kalmasının temel nedeni depremin dikey değil, yatay bir düzlem üzerinde gerçekleşmiş olmasıdır. Güney Amerika bölgesinde ciddi bir yıkıma neden olan bu depremde ölenlerin sayısı net değildir. Fakat dünyanın en büyük depremleri göz önünde bulundurulduğunda ölüm sayısının son derece düşük olduğu düşünülmektedir.
Beşoğlu Endüstri ile Binanızı Güçlendirin, Depreme Hazırlıksız Yakalanmayın!
Bugüne kadar yaşanan büyük can ve mal kayıplarının temel nedeni depreme dayanıksız yapılardır. Dünyanın en büyük depremleri en sağlam yapıları bile etkileyebilir. Bu yüzden gerekli önlemleri hızla almak büyük önem taşır.
Beşoğlu Endüstri, sismik güçlendirme ve yapısal tasarım hizmetleriyle güvenli çözümler geliştirir. Deprem analizi ve tahribatsız test sistemleriyle binalarınızı depreme dayanıklı hale getirir.
Gerçekleştirdiğimiz analizler sayesinde yapı sağlığına yönelik kapsamlı raporlar hazırlıyoruz. Siz de binalarınızı depreme dayanıklı hale getirmek veya yapı sağlığı konusunda kapsamlı bilgi almak isterseniz, hemen şimdi bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Youtube videolarımızı izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Daha fazla bilgi almak ve bizimle iletişim kurmak için buraya tıklayabilirsiniz.
