Kolon Güçlendirme Yöntemleri ve Uygulama Teknikleri
Son yıllarda yaşanan depremler, birçok binada yapısal hasarlar meydana getiriyor. Bu nedenle, binaları yıkmak yerine onarmak daha pratik hale geliyor. Çünkü yeniden inşa süreci hem zaman alıyor hem de yüksek maliyet yaratıyor. Ancak uzmanlar, hasarlı bölgeleri kolayca tespit ediyor. Böylece sadece gereken bölgelere müdahale ediliyor. Bu yöntem, maliyet ve zaman açısından önemli avantaj sağlıyor. Ayrıca günümüzde mevcut olan teknikler sayesinde binalar eski güvenli hâline dönüyor. Daha sonra akıllara kolon güçlendirme yöntemleri geliyor. İşte kolon güçlendirme hakkında bilinenler:
Kolon Güçlendirme Uygulamaları
Kolon güçlendirme işlemi başlamadan önce yapının türü belirleniyor. Ardından hasar durumu ve taşıma kapasitesi inceleniyor. Bu değerlendirme, deprem kaynaklı kuvvetlere karşı yapı dayanımını analiz etmeyi sağlıyor. Betonarme kolonlar, eksenel yük, moment ve kesme kuvveti taşımada güçleniyor. Bu işlemle kolonun taşıma kapasitesi artıyor. Bunun için kolona yeni donatılı kesitler ekleniyor. Ayrıca kolonun çevresine çelik kafes yerleştiriliyor. Böylece betona yan destek sağlanıyor. Aynı zamanda dikey yük taşıma kapasitesi de yükseliyor.
Bazı durumlarda kolonun çevresine betonarme mantolama uygulanıyor. Bu yöntemle kolon çevresine kesit ekleniyor. Alternatif olarak kolona çift taraflı kesit ilavesi yapılıyor. Bu işleme kanat ekleme adı veriliyor.
Betonarme Mantolama ile Kolon Güçlendirme
Kolon güçlendirme yöntemlerinden birisi de mantolamadır. Mantolama işlemi, betonarme elemanlar yardımıyla kolonu onarmayı hedefliyor. Bunun için kolonun beton kesiti ile boyuna donatı oranı artıyor. Bu yöntem, düşey yük taşıma kapasitesini doğrudan yükseltiyor. Böylece yapının güvenliği artıyor. Öncelikle hasarlı kısım tespit ediliyor. Daha sonra bu bölüm, donatılara kadar basınçlı suyla temizleniyor. Bu işlem, gevşek ve zararlı malzemeleri ortadan kaldırıyor.
Yeni bölümler, genellikle 5 cm kalınlığında gömlek betonla oluşturuluyor. Bu kalınlık, taşıma gücünü önemli ölçüde arttırıyor. Kolonun düşey yük kapasitesi bu sayede artıyor. Ayrıca yeni elemanlarla birleşim daha sağlıklı hâle geliyor.
Kolon Güçlendirme Aşamasında Yapılan Hatalar
Kolon güçlendirme sürecinde bazı hatalar yapılıyor. Özellikle eksik malzeme kullanımı sıkça rastlanıyor. Ayrıca depremler sonrası oluşan zorlamalar da hasarı büyütüyor. Betonarme kolon, kiriş ve perdelerde çeşitli teknikler devreye giriyor. Bu elemanlar onarılırken farklı yöntemler tercih ediliyor. Örneğin çelik manto uygulaması eksenel yük kapasitesini artırıyor. Aynı zamanda süneklik de sağlanıyor. Ancak çelik manto katlar arası süreklilik sunmuyor. Bu nedenle eğilme kapasitesine katkı yapmıyor.
Betonarme Manto ve Donatı Yerleşimi
Betonarme manto, kolon güçlendirmede en etkili uygulama oluyor. Bu yöntemle hem yük taşıma kapasitesi hem süneklik artıyor. Mantolama sırasında kullanılan boyuna donatılar da bu sünekliği destekliyor. Donatılar aynı zamanda eğilme kapasitesini de geliştiriyor.
Yeni betonun mevcut kolona iyi yapışması için bazı işlemler uygulanıyor. İlk olarak mevcut kolonun dış kabuğu kırılıyor. Bu şekilde iç donatılar ortaya çıkıyor. Böylece yeni beton, kolonla daha sağlam birleşiyor.
Epoksi Enjeksiyonu ve Fiber Takviyeler
Bazı yapılarda epoksi enjeksiyonu kullanılıyor. Bu yöntem, kolon, perde ve kirişlerdeki ince çatlakları onarıyor. Betonun aderansı bu sayede artıyor. Çatlak genişliği belirli sınırı aşmadığında bu yöntem etkili oluyor.
Ayrıca bazı kolonlara karbon fiber ya da çelik plakalar yapıştırılıyor. Bu plakalar sargı etkisini artırıyor. Böylece yapı daha dayanıklı hâle geliyor. Bu uygulamalar sayesinde haffen, mevcut kolonları güvenle güçlendiriyor.