Günümüz dünyası, denizlerin altındaki karmaşık bir altyapı ağına bağımlıdır. Bu ağ, kıtaları bağlayan fiber optik kabloları içerir. Ayrıca enerjiyi taşıyan petrol ve gaz boru hatlarını kapsar. Köprü temelleri ve liman duvarları da bu altyapının bir parçasıdır. Ancak bu kritik yapılar, suyun yüzlerce metre altında görev yapar. Gözden uzaktadırlar. Ezici basınç, zifiri karanlık ve sürekli korozyon tehdidi altındadırlar. Bu nedenle, mühendisler bu yapıların güvenliğini sağlamak için onları “görmelidir”. Profesyonel su altı inceleme (underwater inspection) teknikleri burada devreye girer. Su altı inceleme, mühendisliğin en zorlu alanlarından biridir. Bu zorlu sektörde en yüksek güvenlik standartları uygulanır. Sualtı projeleri için tecrübeli ekipler ve modern teknolojiyle kapsamlı çözümler sunulur.
Su Altı İnceleme Neden Hayati Önem Taşır?
Su altı inceleme operasyonları, lüks bir denetim değil, zorunlu bir ihtiyaçtır.
1. Su Altı İnceleme ve Raporlama: Yapısal Bütünlüğün Korunması
İnsanlar, köprü ayağındaki oyulmayı (scour) ya da platform temelindeki çatlağı .yüzeyden göremez; bu küçük kusurlar zamanla büyüyerek felakete yol açabilir. Profesyonel dalış ekibi, su altı görüntüleme sistemleri ile bu sorunları erken bulur. Bu, mühendislerin önlem almasını sağlayarak can ve mal güvenliğini korur.
2. Su Altı İnceleme ve Raporlama: Ekonomik Kayıpları Önleme
Planlanmamış bir duruş (downtime), bir endüstriyel tesis için milyonlarca dolar kayıp demektir. Düzenli su altı inceleme, proaktif bakım sağlar. Örneğin, bir boru hattındaki küçük bir korozyon noktası erkenden bulunur. Korozyon tespiti, boru hattının patlamasını ve üretimin durmasını engeller. Aynı şekilde, bir geminin pervanesindeki küçük bir hasar tespit edilir. Hasar tespiti, geminin kiralama dışı kalmasını önler.
3. Su Altı İnceleme ve Raporlama: Yasal Zorunluluklar ve Sigorta (Class Survey)
Liman otoriteleri ve uluslararası Sınıflandırma Kuruluşları (DNV, Lloyd’s, ABS vb.) katı kurallara sahiptir. Çünkü bu kuruluşlar, gemilerin, platformların ve liman yapılarının periyodik su altı denetiminden geçmesini şart koşar. Sunulan su altı inceleme raporları, nitekim bu yasal gereklilikleri karşılar. Ayrıca sigorta poliçelerinin geçerliliği için resmi kanıt sağlar.
4. Su Altı İnceleme ve Raporlama: Çevresel Koruma
Su altı inceleme sadece ekonomik bir faaliyet değil, aynı zamanda çevresel bir sorumluluktur. Bir petrol boru hattındaki sızıntı henüz küçükken tespit edilir. Bu erken tespit, büyük bir çevre felaketini önler. Bu su altı inceleme operasyonları içinde yasa dışı deşarj hatları da tespit edilir.
Su Altı İnceleme ve Raporlama: Temel Zorluklar
Su altı inceleme operasyonları, mühendislerin ve dalgıçların fizik kurallarına karşı verdiği bir mücadeledir.
1. Bulanıklık ve Işık Sorunları (Sıfır Görüş)
Bulanıklık, görüntülemede en büyük zorluktur. Sudaki asılı parçacıklar (çamur, silt, plankton) ışığı sis gibi dağıtır. Kamera ışığı kameraya çok yaklaştığında, parçacıklardan yansıyan ışık sensörü (veya kamerayı) bozar. Uzmanlar bu olaya geri saçılma adını verir. Profesyonel dalış ekibi, geri saçılmayı önlemek için ışık kaynaklarını kameradan mümkün olduğunca uzağa koyar.
2. Basınç (Pressure) ve Sızdırmazlık
Derinlik arttıkça basınç hızla artar. Her 10 metrede basınç bir bar artar. 100 metre derinlikte bir kameraya santimetrekare başına 10 kilogram kuvvet biner. Titanyum ya da kalın alüminyum muhafaza (housing), su altı görüntüleme sistemleri ekipmanlarını (kameralar, ışıklar ve konektörler) korur ve bu koruma sayesinde sağlam kalmalarını sağlar. Ayrıca basınç dalgıçların vücudunda vurgun (dekompresyon hastalığı) riskini artırır.
3. Veri İletişimi (Data Transmission)
Radyo dalgaları (kablosuz internet ya da dördüncü nesil mobil iletişim) suyun altında çalışmaz. Su altından yüzeye canlı video göndermek için iki yol kullanılır:
- Kablo (Tether): Görüntü, fiber optik ya da koaksiyel kabloyla yüzeye taşınır. Dalgıçlar ve uzaktan kumandalı araçlar kabloyu kullanır.
- Akustik Sinyaller: Akustik sinyaller sesi kullanır. Ses sinyalleri çok yavaştır. Bu yüzden ses sinyalleri video iletimi için yetersiz kalır (düşük bant genişliği).
Aşama 1: Su Altı İnceleme Yöntemleri
Doğru su altı inceleme yöntemi, projenin derinliğine, risklerine ve hedefine göre seçilir.
Yöntem 1: Dalgıç Tabanlı İnceleme (Göz ve El)
En esnek ve en detaylı su altı inceleme yöntemi hala tecrübeli bir dalgıç tarafından yapılan incelemedir.
- Sistem: Dalgıcın havası, iletişimi ve video sinyali bir hortum (umbilical) ile yüzeydeki gemiye bağlıdır.
- Kamera: Dalgıcın kaskına yüksek çözünürlüklü bir CCTV kamera ve güçlü LED ışıklar monte edilir.
- Canlı Yayın: Yüzeydeki mühendis ya da müşteri, dalgıcın gördüklerini anında izler ve “Biraz sola dön”, “O çatlağa yaklaş” gibi komutları hemen verir ve bu sayede denetimi kendileri yönetebilir. Bu, marina dalış hizmetlerinde ve su altı inşaat projelerinde en çok kullanılan yöntemdir.
Yöntem 2: ROV Görüntüleme Sistemleri (Robotik Gözler)
İnsan dalgıcın inemeyeceği kadar derin veya tehlikeli (kirli) sular için robotlar kullanılmaktadır. ROV, bir gemiden veya kıyıdan bir kablo (tether) ile kontrol edilen, insansız bir sualtı robotudur ve ayrıca su altı görüntüleme sistemleri için en önemli araçlardan biridir.
- Gözlem Sınıfı ROV (Eyeball ROV): Küçük, çevik ve hızlı bir robottur. Genellikle bir bavula sığar. Ana amacı “görmektir”. Güçlü ışıkları ve yüksek çözünürlüklü kameraları vardır. Hızlı denetimler ve arama-kurtarma dalış görevleri için idealdir.
- Çalışma Sınıfı ROV (Work-Class ROV – WROV): Su altı inşaatının “ağır iş makinesi”dir. Bir araba kadar büyük olan bu robot, üzerinde çok güçlü bir robotik kol (manipülatör) taşır. Nitekim, ekipler bu ROV’ları derin deniz offshore boru hattı tamiri için kullanır. Ayrıca platform montajı gibi ağır işlerde de kullanır.
Yöntem 3: Akustik Görüntüleme (Sonar) – Ses ile Görmek
Işık suyun altında başarısız olduğunda, su altı görüntüleme sistemleri sese (akustik) yönelir. Ses dalgaları suyun altında ışıktan çok daha uzağa ve net bir şekilde gider. Sıfır görüşte (tam karanlık ya da aşırı bulanık su) kameralar işlevsiz hâle gelir (veya körleşir). Ancak sonar, bu koşullarda dahi net bir “görüntü” üretir.
- Yan Taramalı Sonar (Side-Scan Sonar – SSS): Bu sistemde geminin arkasına “balık” (towfish) adı verilen bir cihaz takılır. Balık yanlara doğru geniş bir açıyla ses dalgaları gönderir. Cihaz bu yankıları alarak deniz tabanının siyah-beyaz, fotoğraf gibi bir resmini (veya görüntüsünü) çizer. Böylece geniş alanları hızlı tarar ve kayıp nesneleri (batık gemi, batık araç çıkarma) buluruz. Ya da su altı kablo döşeme için en iyi rotayı seçeriz.
- Multibeam Sonar (Çok Işınlı Sonar): Yan Taramalı Sonar (iki boyutlu) görüntü sağlarken, Multibeam Sonar 3D harita çıkarır. Gemiye takılan Multibeam Sonar aynı anda yüzlerce ince ses ışını gönderir. Her ışığın geri dönüş süresini ölçer ve sonuçta, deniz tabanının yüksek hassasiyette (veya santimetrik) üç boyutlu haritasını (batimetriyi) yapar.
- Sektör Tarama Sonarı (Scanning Sonar): Bu, dalgıcın veya ROV’un “sualtı radarı”dır. Küçük bir cihazdır. 360 derece dönerek etrafındaki nesnelerin 2 boyutlu bir haritasını çıkarır. Profesyonel dalış ekibi bu cihazı sıfır görüşte yön bulmak için kullanır.
Aşama 2: Tahribatsız Muayene (NDT) ile Su Altı İnceleme
Standart bir su altı inceleme (GVI) yüzeyde ne olduğunu bize açıkça söyler. Oysa NDT ise malzemenin içinde ne olduğunu net bir şekilde söyler. Mühendislik değerlendirmesi, bu ikisinin sağladığı bilgiyle en kritik kararı verir.
1. Ultrasonik Kalınlık Ölçümü (UT)
- Görev: Korozyonun metalin kalınlığını ne kadar azalttığını ölçmek.
- Nasıl Çalışır?: Dalgıç ya da ROV, temiz metal yüzeye özel bir ultrasonik test probu (UT probu) koyar. Ardından, prob metal yüzeye temas eder. Bu temasla cihaz ses dalgaları gönderir. Ses dalgaları metal yüzeye çarpar, sonra geri döner. Cihaz sesin geri dönme süresini ölçer. Bu süreye dayanarak metalin kalınlığını milimetrik hassasiyetle hesaplar. Sonuç olarak, ekiplerimiz bu yöntemi kullanarak gemi karinelerini, liman kazıklarını ve boru hatlarını kontrol eder.
2. Manyetik Parçacık Testi (MPI)
- Görev: Kaynak dikişlerindeki ya da metal yüzeylerdeki gizli çatlakları saptamak.
- Nasıl Çalışır?: Dalgıç, denetlenecek bölgeye güçlü manyetik alan (genellikle bir “yoke”) uygular. Ardından, bölgeye floresan manyetik demir tozları püskürtür. Eğer yüzeyde bir çatlak varsa, manyetik alan çataktan sızar. Demir tozları sızan hatta toplanır. Dalgıç UV (mor ışık) lambasını açtığında, çatlak yeşil bir çizgi gibi parlar. Çatlak net bir şekilde görünür.
3. Katodik Koruma (CP) Ölçümü
- Görev: Çelik yapıların korozyona karşı korunmasını sağlayan “katodik koruma” sisteminin çalışıp çalışmadığını ölçmek.
- Nasıl Çalışır?: Dalgıç bir “katodik koruma probu” (referans elektrot) kullanır. Probun bir ucunu yapıya temas ettirir. Diğer ucunu ise yapıya biraz uzakta tutup suyun potansiyelini ölçer. Ölçülen milivolt değeri, mühendislerin çinko anotların hâlâ çalışıp çalışmadığını anlamasını sağlar. Bu değer aynı zamanda dış akım sisteminin yeterli olup olmadığını gösterir. Bu sayede offshore bakım planlaması yapılmaktadır.
4. Alternatif Akım Alan Ölçümü (ACFM)
- Görev: Boyalı ya da paslı yüzeylerde çatlak tespiti yapmak.
- Nasıl Çalışır?: Manyetik Parçacık İncelemesi, temiz bir metal yüzey ister. Alternatif Akım Alan Ölçümü (ACFM), boyanın ya da pasın üzerinden çalışabilen tahribatsız muayene tekniğidir. Dalgıç, probu yüzeyde gezdirir. Cihaz, metalin içinden alternatif akım gönderir. Yüzeydeki bir çatlak, akımın akışını bozar. Yazılım, bozulmayı analiz eder. Çatlak yerini ve derinliğini üç boyutlu çizer.
Aşama 3: Raporlama – Veriyi Bilgiye Dönüştürme
Su altı inceleme operasyonunun kendisi, işin sadece yarısıdır. Ekiplerimiz toplanan verileri (videolar, fotoğraflar, NDT sonuçları) yüzeyde anlamlı hale getirmelidir.
Raporlama Neden Önemlidir?
Bir su altı inceleme raporu, müşterinin (armatör, liman yönetimi, sigorta şirketi) elindeki tek resmi belgedir. Rapor, milyonlarca dolarlık bir onarım kararı için temel oluşturur. Geminin sefere çıkma izni ya da sigorta ödemesi, rapor olmadan gerçekleşmez.
Kapsamlı Teknik Raporumuz Neler İçerir?
- Operasyonel Kayıtlar: Dalış ne zaman yapıldı, dalış derinliği, dalgıçların isimleri ve güvenlik (HSE) kayıtları.
- Sörvey Haritaları: İncelenen yapının (örn: liman rıhtımı) veya boru hattının çizimleri. Bulduğumuz tüm hasarları bu harita üzerine işaretleriz.
- Görsel Kanıtlar (Video ve Fotoğraf): Yüksek çözünürlükte video kayıtlarıdır. Genellikle dalgıcın kask kamerasından canlı anlatımlı olur. Hasarlı bölgelerin net fotoğraflarını da içerir.
- NDT Sonuçları: Ultrasonik kalınlık ölçüm tabloları, MPI çatlak raporları ve CP ölçüm grafikleri.
- Mühendislik Değerlendirmesi ve Öneriler: En önemli bölüm budur. Mühendislerimiz, toplanan tüm verilere dayanarak hasarın ciddiyetini analiz eder. (Örn: “Korozyon seviyesi kabul edilebilir limitlerin dışındadır.”). Son olarak, acil onarım, bir sonraki bakımda onarım veya sadece izleme gibi net tavsiyelerde bulunuruz.
Sonuç: Derinlerdeki Güvenilir Gözünüz
Su altı inceleme ve raporlama, modern denizcilik ve mühendislikte çok önemlidir. Zira sistemler olmadan altyapıyı koruyamaz, enerjiyi taşıyamaz, acil durumlara müdahale edemez. En iyi sonuç tek bir teknolojiye bağlı değildir. Aksine, tüm teknolojilerin birlikte çalışmasıyla gelir. Bu bağlamda, ekiplerimiz geniş alanları taramak için Sonar kullanır. Hedefi bulmak için ROV gönderir. Ve en hassas işleri yapmak için profesyonel dalış ekibi görevlendirir. Firmamız su altı inceleme ve raporlama sunar. Ayrıca denizcilik ve mühendislik projeleriniz için entegre dalış hizmetleri sağlarız. Projeleriniz varsa lütfen firmamızla iletişime geçin. Böylece derinlerdeki gücümüzü keşfedin.
Youtube videolarımızı izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Daha fazla bilgi almak ve bizimle iletişim kurmak için buraya tıklayabilirsiniz.
