Bakınca büyük binalar hareketsiz gibi görünür. Ama aslında betonarme binalar sıcaklık değişimi yüzünden hareket eder. Mühendisler bu doğal hareketleri yumuşatmak için bloklar arasına boşluk bırakır. Bu boşluğa inşaat dilinde dilatasyon derzi adı verilir. Ama bu boşlukları korumasız bırakmak binanın ömrünü tehlikeye atar. Bu noktada devreye giren dilatasyon dolgu malzemeleri, yapıda kritik bir rol üstlenir. Uzman ekipler derz boşluklarını bu malzemelerle izole eder. Doğru seçilmiş bir dolgu sistemi suyun sızmasını engeller. Engellenen su betonarme iskeletteki korozyon riskini yok eder. Yapı güvenliğinin sağlanması, estetik bütünlüğün korunmasıyla eş zamanlı yürütülmelidir. Dolgu sistemi ve yapı güvenliği gibi detaylar önemlidir.
Dilatasyon Dolgu Malzemeleri ve Yapısal Dayanıklılık
Yapıların dayanıklılığı, teknik detaylarda ve doğru malzeme seçiminde gizlidir. Derz dolguları dışarıdan bakınca basit bir silikon gibi görünür. Oysa dilatasyon dolgu malzemeleri binanın bütünlüğünü koruyan en kritik unsurdur. Su sızıntıları zamanla beton içindeki çubukları paslandırır. Pas betonun taşıma kapasitesini yavaşça azaltır. Bir dolgu malzemesi yapıyı zararlı kimyasallardan korur. Sağlam bir bariyer oluşturarak yapıyı nemden uzak tutar. Mimarlar dış cephesindeki karanlık boşlukları bu malzemelerle kapatır. Dilatasyon dolgu malzemeleri binaların görsel bütünlüğünü sağlar. Mühendisler malzeme seçimi yaparken yapının şartlarını inceler. İklim ve fizik şartları seçimde çok önemlidir. Yanlış malzeme seçimi uygulama çabuk çatlamasına neden olur.
Temel İşlevler
Genleşme ve büzülme doğadaki her şeyin sıcaklık tepkisidir. Örneğin beton yazın sıcak olduğunda genleşir. Kışın soğuk olduğunda büzülür ve betonun hacmi azalır. Genleşme ve büzülme hareketleri çok küçük ölçülerde olur. Ancak bina büyük olduğunda bu hareketler birikir. Beton içindeki gerilime dayanamaz ve beton çatlar. Bu yüzden dilatasyon dolgu malzemeleri gerekir. Bu malzemeler bloklar arasındaki boşluğu korur. Binanın zarar görmesini önler. Büyük ölçekli projelerde yapılar, dilatasyon derzleri ile ayrı bloklara bölünür. Her bir blok kendi içinde serbestçe hareket eder. Bloklar arasındaki mesafeyi esnek bir şekilde kapatan dolgu malzemesi, sızdırmazlığı garanti altına alır.
Sismik Aktiviteler
Sıcaklık değişimleri ve sismik aktiviteler yapıya baskı yapar. Deprem kuşağındaki binalarda, sarsıntı anında salınım hareketleri meydana gelir. Sallanan binalarda bloklar birbirine çarpar. Blokların çarpması yapıların zarar görmesine yol açabilir. Dolayısıyla blokların çarpmasını önlemek gerekir. Bloklar arasına yerleştirilen dilatasyon dolgu malzemeleri; süspansiyon benzeri bir işlev görerek çarpma etkisini azaltır ve ortaya çıkan enerjiyi sönümler. Zemin zamanla oturur. Zemin oturması blokların farklı seviyelerde çökmesine neden olur. Yüksek esnek derz sistemleri kot farklarını alır. Kaymaları tolere eder ve yapıda kırılma olmasını engeller. Teknik detaylara önem vermek olası felaketleri önler.
Derz Sistemlerinde Dilatasyon Dolgu Malzemeleri Performansı
Derz sistemleri, modern binaların servis ömrünü uzatan kritik yapısal bileşenlerdir. Derzler yapı elemanlarının her yöne rahatça hareket etmesini sağlar. Bina iç ve dış kuvvetlere karşı esnek olur. Derzlerin bir diğer işi su yalıtımını yapmaktır. Yağmur suyu ya da zemin suyu derzlerden girmemelidir. Yapı mutlaka kuru kalmalıdır. Dilatasyon dolgu malzemeleri derz boşluklarını setle doldurur. Bu malzemeler suyu engeller ve demir donatıları korur. Binanın ömrünü on yıllarca uzatır. Üçüncüsü ses yalıtımıdır. Özel dolgu malzemeleri ses yalıtımı sağlar. Gürültü geçişini engeller ve konfor sağlar.
Dilatasyon Dolgu Malzemeleri ile Estetik ve Hijyen
Estetik bütünlük ve hijyen mimaride gereklidir. Cephe veya zemindeki açık derz boşlukları, estetik açıdan istenmeyen görüntülere neden olarak modern mimari çizgiyi bozar. Cephe ile görsel uyum, renkli mastik uygulamalarıyla sağlanır. Renkli mastikler cepheyle uyumlu olur. Dış cepheyle bütünleşen derzler estetik bütünlüğü artırır. Derzler binanın estetik değerini yükseltir. Dilatasyon dolgu malzemeleri boşlukları doldurur. Bu malzemeler kir, toz ve haşere birikmesini engeller. Dolayısıyla hijyen sağlanır. Hijyen özellikle hastane projelerinde hayati önem taşır. Hijyen detayı kapatılmayan boşlukları önler. Kapatılmayan boşluklar zamanla bakteri yuvasına dönüşür. Bakteri yuvası ciddi sağlık riskleri yaratır.
Dilatasyon Dolgu Malzemeleri Çeşitleri ve Seçimi
Malzeme seçmek projenin başarısını doğrudan etkiler. Uzmanlık gerekir. Her derz yapısı farklı özellikler gösterdiğinden, her duruma uyan tek bir ürün çözümü bulunmamaktadır. Bu yüzden piyasada çeşitli mastikler bulunur. Genelde poliüretan mastik esnektir ve iyi yapışır. Bu yüzden en çok tercih edilmektedir. Üstelik poliüretan mastik UV ışınına dayanır. Dış cephelerde güvenle kullanılır. Bu nedenle dilatasyon dolgu uygulamalarında en yaygın tercih edilen malzeme poliüretandır. En yaygın seçenek poliüretan olur.
Endüstriyel Alanlarda Dilatasyon Dolgu Malzemeleri
Polisülfit mastikler kimyasallara ve solventlere dayanır. Özellikle yakıtlara karşı çok iyi direnç gösterir. Teknik şartnameler, benzin istasyonları gibi alanlarda bu tip mastiklerin kullanımını zorunlu kılar. Prosedürler, bu mastikleri havaalanı pistlerinde ve arıtma tesislerinde uygular. Ağır yükün olduğu zeminlerde epoksi dolgular devreye girer. Fakat bu malzemeler serttir ve esnemeleri azdır. Ama taşıma kapasiteleri çok iyidir. Ayrıca ısıya maruz kalan cephelerde silikon mastikler seçilir. Nitekim dilatasyon dolgu malzemeleri uzmanı şartları inceler. En doğru ürünü seçer. Yanlış ürün seçimi uygulamanın çatlamasına neden olur. Yatırımın boşa gitmesine yol açar.
| Malzeme Tipi | Esneklik | Kimyasal Dayanım | Kullanım Alanı |
| Poliüretan | Yüksek | Orta | Dış Cephe, Zemin, Teras |
| Polisülfit | Çok Yüksek | Yüksek | Arıtma Tesisleri, Havaalanları |
| Epoksi | Düşük | Çok Yüksek | Fabrika Zeminleri, Depolar |
| Silikon | Yüksek | Orta | Cam Cepheler, Islak Hacimler |
| Hibrit | Yüksek | İyi | İç ve Dış Mekan Genel Kullanım |
Uygulama Öncesi Kritik Yüzey Hazırlığı
Başarılı uygulamanın sırrı yüzeyin hazırlanmasında gizlidir. Uygulama prosedürü, yüzeyin temiz ve doğru hazırlanmasını zorunlu kılar. Kirli yüzey, en iyi mastiğin bile tutunmasını engeller. Bu yüzden ekipler önce derzin içini temizler. Tel fırça veya kumlama ile temizlik yapılır. Gerekirse basınçlı hava ile tozları da temizler. Böylece dilatasyon dolgu malzemeleri betonun gözeneklerine girer. Mekanik bir bağ oluşturur. Uygulama yapılacak yüzeyin nemden arındırılmış ve kuru olması şarttır. Çünkü nem mastiğin kürlenmesini bozar. Yapışma yüzeyinde kabarcıklar oluşturur. Uygulama öncesinde nem ölçer kullanılarak betonun nem oranı kontrol edilmelidir.
Derz Kenarları ve Dilatasyon Dolgu Malzemeleri
Derz kenarlarının düzgün olması gerekir. Hem güzel görünür hem de iş doğru çıkar. Mastiğin taşmasını önlemek amacıyla, uygulama öncesinde derz kenarları kağıt bant ile maskelenir. Bu işlem, uygulamanın temiz ve düzgün bir hat üzerinde gerçekleşmesini sağlar. Mastiğin sadece derze gitmesini sağlamak içindir. Bantları çıkardığınızda keskin bir çizgi kalır. Derz kenarında kırık varsa ekip düzeltir. Yüksek dayanıklı tamir harcıyla onarım yapar. Böylece sağlam ve pürüzsüz bir yüzey olur. Dilatasyon dolgu malzemeleri sadece sağlam zemine tutunur. Sağlam bir zemin olmadan tutunamaz. Zayıf beton parçaları zamanla kırılır. Zayıf beton parçaları yalıtımı bozar.
Astar Uygulamasının Dilatasyon Dolgu Malzemeleri İçin Önemi
Astar mastik ile beton arasında köprü kurar. Önemli bir yapıştırıcı ajandır. Astar olmadan yapılan uygulamalar betondan ayrılır. Zamanla su alır. Uygun astar seçimi yapılarak, fırça yardımıyla derz yanaklarına dikkatlice uygulanır. Özellikle astar yüzeydeki mikro gözenekleri doldurur. Tozuma riskini ortadan kaldırır. Böylece dilatasyon dolgu malzemeleri yüzeye güçlü yapışır. Sonra malzeme astar tabakasına kimyasal yapışır. Aderans gücü katbekat artar. Ancak astarın belirli bir kuruma süresi vardır. Ekipler bu süreye mutlaka uyar.
Astar Seçimi ve Dilatasyon Dolgu Malzemeleri Ömrü
Kimyagerler farklı yüzeyler için astar tipleri geliştirdi. Mesela metal yüzeylerdeki astar farklıdır. Emici beton yüzeylerdeki astar tamamen başkadır. Uzmanlar zeminin yapısını inceleyip astarı seçer. Çok emici yüzeyler astarı çabuk çeker. Dolayısıyla bazen iki kat astar sürmek gerekir. Dilatasyon dolgu malzemeleri ömrü astar aşamasına bağlıdır. Astar ihmal edilirse mastik yüzeyden ayrılır. Sonunda su içeri sızar. Yapı, geri dönülmez hasar geliştirir. Bu aşamada maliyetten kaçınmak, ileride daha büyük onarım masrafı riskini barındırır. Küçük tasarruflar birikir ve masraflar artar.
Derz Dolgu Fitili
Derz boşlukları bazen çok derin olur. Ancak mastiği derinliğe doldurmak doğru değildir. Mastiğin çalışması engellenir ve israftır. Derinliği mastiğin esnekliğini koruyacak şekilde ayarlarız. Derz derinliğini ayarlamak için genellikle fitil (backer rod) kullanılır. Polietilen bazlı derz dolgu fitili kullanırız. Derz içine yerleştirilen fitil, dolgu malzemesi için ideal derinlikte bir yatak oluşturur. İdeal bir çalışma derinliği oluşur.
Fitilin Görevi
Fitilin yalıtım sisteminde hayati bir görevi vardır. Fitil mastiğin sadece iki yana yapışmasını sağlar. Tabana yapışmamasını sağlar. Kural olarak mastik iki yüzeye tutunmalıdır. Hareket edebilmek ve esneyebilmek için bu şarttır. Eğer mastik tabana da yapışırsa sorun olur. Üç taraflı yapışmanın oluşumu, malzemeyi yırtar. İşte fitil bu yapışmayı engelleyerek izin verir. Mastiğin serbestçe uzayıp kısalmasını sağlar. Bu durum dilatasyon dolgu malzemeleri uygulamasının kuralıdır. Ayrıca fitil çapı derzden büyük olmalıdır. Fitil derz içinde sıkışarak sabit durmalıdır.
Doğru Mastik Derinlik Oranı Hesabı
Derz genişliği ile mastik derinliği oranlanmalıdır. Genellikle 1:1 veya 2:1 oranları tercih edilir. Mühendisler derz genişliğine bakar. Beklenen hareketi ölçer ve oranı hesaplar. Doğru bir oran bulur. Çünkü çok kalın bir mastik esnemez. Takoz gibi davranır. Tersine çok ince bir mastik zayıf kalır. Yırtılmaya mahkumdur. Bu yüzden dilatasyon dolgu malzemeleri hesabı tecrübe ister. Uygulayıcılar fitil derinliğini orana göre ayarlar. En iyi performans hedefler. Böylelikle hem malzeme israfı önlenir. Hem de sistemden maksimum verim alınır.
Profesyonel Uygulama Teknikleri
Uygulama prosedürü, mastik uygulamasını özel tabancalar ve profesyonel ekipmanlar yardımıyla gerçekleştirir. Prosedür, sosis tipi ambalajları kullanır ve havalı ya da şarjlı tabancaları seçer. Büyük projelerde varil pompaları devreye girer. Ekipler tabanca ucunu derze yerleştirir. Malzemeyi kesintisiz ve boşluksuz sıkar. Uygulama sırasında mastik içinde hava boşluğu kalmamasına dikkat edilmelidir. Aksi takdirde mastik içinde kabarcıklar patlar. Zayıf noktalar ve su delikleri oluşturur. Dolayısıyla dilatasyon dolgu malzemeleri uygulaması homojen olmalı. Dolu dolu olmalı. Ayrıca tabanca çekme hızı sabit olmalı. Malzeme derz boyunca eşit dağılmalıdır.
Dilatasyon Dolgu Malzemeleri Yüzey Düzeltme İşlemi
Dolgu işlemi tamamlandıktan sonra yüzey düzeltme işlemine geçilir. Yani perdahlama yaparız. Perdahlama için genelde kavisli kaşıklar kullanırız. Özel spatulalar kullanırız. Usta mastiği yüzeye bastırır. Hava boşluklarını alır. Malzeme derz yanaklarına tam yapışır. Bu yüzden malzeme derz çeperine temas eder. Aderans artar. Sonuçta pürüzsüz bir yüzey olur. Su bu yüzeyde durmaz akıp gider. Dışarıda gerekirse hafif bir eğim veririz. Böylece su birikmez. Böylece dilatasyon dolgu malzemeleri kusursuz olur. Hemen ardından maskeleme bantları sökülür. Temiz bir bitiş sağlarız.
Dilatasyon Dolgu Malzemeleri Su Yalıtımı Testleri
Su, betonarme yapıların dayanıklılığını tehdit eden en önemli faktörlerden biridir; hatta en yıkıcı ve tehlikeli düşmanıdır. Çünkü derzler, suyun en kolay girdiği noktalardır. Bu nedenle, iyi bir uygulama suyun girmesini kesinlikle engeller. Poliüretan mastikler, bu amaçla suya karşı çok iyi direnç gösterir. Bu nedenle, Tasarım standartları mastikleri havuz, su deposu ve hatta arıtma tesisi gibi zorlu yerlerde güvenle uygular.
Uygulama sonrasında, sistemin performansını doğrulamak için sızdırmazlık testleri mutlaka yapılmalıdır. Uzmanlar, bu testler için belirli bölgelere basınçlı su verir ve kaçak olup olmadığını kontrol eder. Eğer en ufak bir sızıntı varsa, derhal müdahale eder ve onarımı gerçekleştirirler.
Zemin Suları ve Dilatasyon Dolgu Malzemeleri
Yeraltı suları (zemin suyu), bina temelleri için ciddi bir risk oluşturur. Bu yüzden, temel derzlerinde sadece mastik yetmez. Perde duvar derzlerinde ek bir önlem olarak prosedür, su tutucu bantları ekler. Bantlar, genellikle beton dökümü sırasında yerleşir ve ilk bariyeri oluşturur. Prosedür, bantlardan sonra mastik sürer ve işlemi tamamlar. Böylece prosedür, bodrum katların kuru ve korozyonsuz kalmasını garanti eden çift güvenlikli bir yapı sağlar. Aslında dilatasyon dolgu malzemeleri tek bir ürün değil, tamamen bütün bir sistemdir. Örneğin, bazen astar ve fitil bir arada çalışırken, su tutucu bantlar ve mastik ise uyum yakalar. Kısacası, bu bütünsel yaklaşım, yapıda nemi önler.
Endüstriyel Zeminlerde Dilatasyon Dolgu Malzemeleri Çözümleri
Otopark zeminleri sürekli olarak ağır araç trafiğine maruzdur. Benzer şekilde, fabrika zeminleri de hareketli yüklere marır kalır. Bu yoğunluk nedeniyle, ağır araç trafiği ve hareketli yükler, zemin üzerindeki derz dolgularını fazlasıyla zorlar. Lastik basıncı ve dönüş hareketleri büyük etki yaratır; özellikle forklift tekerlekleri de derz dolgularını zorlar.
Bununla birlikte, araçlardan kaynaklanan yağ ve yakıt damlaları da ciddi bir tehdittir; yani, kimyasal damlalar zemin için büyük bir risktir. Bu yüzden, dilatasyon dolgu malzemeleri hem sert hem de kimyasallara dayanıklı olmalıdır. Bu gibi alanlarda, Shore A sertlik değeri yüksek malzemeler tercih edilmelidir. Dolayısıyla, genellikle daha rijit poliüretan veya hibrit mastik kullanırız. Çünkü araç tekerleği yumuşak malzemeyi ezer ve çabuk yerinden çıkarır. Sonuç olarak, dolgunun trafiğe karşı dayanımı mutlaka yüksek olmalıdır.
Zırhlı Derzler ve Dilatasyon Dolgu Malzemeleri
Fabrikada forkliftler ve iş makineleri çalışır. Ancak, sert tekerlekler zamanla derz kenarlarını kırar ve bu durum betonun da bozulmasına yol açar. Bu ciddi sorunu önlemek amacıyla, zırhlı derz profilleri (metal kenar koruyucular) kullanılır. Metal koruyucular, öncelikle derz kenarlarını güçlendirir.
Uygulama prosedürü, daha sonra çelikle güçlendirilmiş kenarların arasına mastik doldurur. Bu özel mastik, dilatasyon dolgu malzemeleri gibi çalışır ve titreşimi emer. Titreşim emildiğinde ise, sürüş konforlu ve güvenli olur. Forkliftlerin sarsıntısız geçişi, aynı zamanda araç ömrünü uzatır ve taşınan yükü korur. İş güvenliği için zemin düzgün olmalıdır; dolayısıyla düzgün zemin, iş güvenliği açısından kritik önem taşır. Sonuç olarak, doğru detay çözümü, uzun vadede maliyetleri düşürür.
Dış Cephelerde UV Dayanımlı Dilatasyon Dolgu Malzemeleri
Dış cepheler hava koşullarına karşı kalkandır. Yağmur ve kar gibi koşullara direnir. Güneşin UV ışınları malzemeleri çabuk bozar. Standart plastik ve kimyasal malzemeleri bozar. Dolayısıyla dış cephelerde UV dayanımlı mastikler şarttır. Bu mastikler renk değişimi yapmaz. Tebeşirlenmez ve çatlamaz. Bu mastikler dış cepheyi ilk gibi tutar. Dilatasyon dolgu malzemeleri görünümü korur. Estetik görünümün yıllarca sürmesini sağlar. Mimari tasarım renk seçenekleri bütünlük yaratır. Dış cepheye uyumlu bir görünüm verir. Görsel bütünlük tutarlı bir estetik sağlar. Dış cepheler mastikler sayesinde uzun ömürlü olur. Piyasada kendi kendini temizleyen mastikler bulunur. Bu mastikler kir tutmaz. Bakım ihtiyacını azaltır.
Rüzgar Yükü ve Dilatasyon Dolgu Malzemeleri
Rüzgar gökdelen ve yüksek binalarda baskı yapar. Bu büyük bir sorundur. Fırtınalı havalarda rüzgar suyu içeri iter. Yağmuru derzlerden içeri itmeye çalışır. Bu yüzden derzlerin geçirmez olması gerekir. Hava ve su geçirmez olması gerekir. Aksi takdirde ısı yalıtımı bozulur. Enerji kaybı olur. Doğru dolgu enerji verimliliğini artırır. Tasarruf sağlar. Böylece kışın soğuk hava içeri girmez. Yazın sıcak hava içeri girmez. Kısacası dilatasyon dolgu malzemeleri iklim kalkanı olur. Binanın mantosunu birleştiren fermuar gibidir. Sonuçta yalıtım sistemi, ısı köprülerini ve kontrolsüz hava kaçaklarını önler.
Köprülerde Dilatasyon Dolgu Malzemeleri Sistemleri
Köprüler, uzun kilometrelerce uzanır ve sürekli hareket eder. Ölçüm sistemleri, köprülerin genleşme miktarını metre cinsinden ölçer. Dolayısıyla standart mastik hareketi karşılayamaz. Mekanik genleşme derzleri kurarız. Modüler sistemler kurarız. Genellikle çelik taraklı mekanizmalar kullanırız. Kauçuk takviyeli özel mekanizmalar kullanırız. Dilatasyon dolgu malzemeleri mantığı parçasıdır. Köprü sisteminin ayrılmaz bir parçasıdır. Böylece köprü tablesi güvenli şekilde uzar. Kısalır ve trafik akışı sağlanır. Dilatasyon sistemi, araçlar köprüden geçerken sarsıntıyı engeller.
Titreşim ve Dilatasyon Dolgu Malzemeleri Dayanımı
Trafik kaynaklı titreşimler, doğrudan köprü malzemelerinde yorulmaya neden olan temel etkendir; başka bir deyişle, viyadüklerdeki malzemeleri yıpratan en büyük şeydir. Bu sebeple bu malzemeler çok dayanıklı olmalıdır. Mühendisler, bu doğrultuda köprü malzemelerini test eder ve milyonlarca araç geçişine dayanacak malzemeleri seçer.
Köprü ayakları ve tabliyeler hareket eder; tıpkı bir dans gibi sürekli hareket eder. Bu nedenle, köprü sistemi hareketi yakalamalı ve ona uymalıdır. Dilatasyon dolgu malzemeleri, hem güvenliği etkiler hem de sürüş güvenliğini doğrudan etkiler. Ancak, bu parçaların bakımı zordur ve değişimi maliyetli olur. Bu kritik durumdan dolayı, baştan en iyisini ve en uzun ömürlü malzemeyi seçmek gerekir. Kritik yapılarda zira hata yapma lüksümüz yoktur.
Yangın Dayanımlı Dilatasyon Dolgu Malzemeleri
Yangın güvenliği, modern bina yönetmeliklerinin en katı bölümlerinden biri olup; alev ve zehirli dumanın yangın kompartımanları arasında geçişini engellemeyi hedefler. Ancak derz boşlukları, baca etkisi yaratır ve yangının hızla yayılmasını tetikler. Yangın bölmelerinde (kompartıman), yangına dayanıklı mastikler kullanılmalıdır. Isı etkisiyle şişerek (intumescent) hacim kazanan yanmaz mastikler, derz boşluğunu karbon köpüğü ile doldurarak alev geçişini engeller. Böylece zehirli duman sızmaz. Böylece duman sızıntısı önlenerek can güvenliği sağlanır. Yangın dayanımlı dilatasyon dolguları, can güvenliği açısından hayati öneme sahiptir. Pasif yangın durdurucu olarak çalışır.
Kaçış Yollarında Dilatasyon Dolgu Malzemeleri
Kaçış koridorları, merdiven kovaları ve şaft boşluklarında mutlaka yangın yalıtımı uygulaması zorunludur. Aynı zamanda, dilatasyon dolgu malzemeleri uygulaması da zorunludur. Özellikle hastane ve otel gibi binalarda, yani insan yoğunluğunun yüksek olduğu alanlarda, detay çözümleri hayati önem taşır.
Her malzeme, genellikle 60, 120 veya 180 dakika gibi belirli yangın dayanım sürelerine sahiptir. Proje gereksinimleri, hatta 4 saate kadar yangın dayanımı sağlayan ve alevlere dayanabilen özel sistemleri tercih eder. Uygulamalarda, bu sebeple yönetmelikler, uluslararası standartlara uygunluğu test edilip onaylanmış sertifikalı ürünleri zorunlu kılar. İskan aşamasında, denetim mekanizmaları detayları titizlikle kontrol eder. Sonuç olarak, bu malzemeler yangın güvenlik planının ayrılmaz ve zorunlu bir parçasını oluşturur.
Sık Yapılan Uygulama Hataları
Sektördeki bilgi eksikliği ve acelecilik, genellikle uygulama hatalarına neden olmaktadır. Bu hataların en yaygını ve kritiği, yüzey temizliğinin yetersiz yapılmasıdır. Yüzey temizliği yetersiz olduğunda, mastik doğrudan tozlu ya da nemli yüzeye sıkılır. Bu durum, mastiğin yüzeyden kabuk gibi soyulmasına (aderans kaybı) ve dolayısıyla su yalıtımının ilk günden başarısız olmasına yol açar.
Karşılaşılan ikinci kritik hata ise, betonun kürünü tamamlamadan veya nemini atmadan üzerine mastik uygulanmasıdır. Çünkü beton içindeki suyun buharlaşma basıncı, mastik altında kabarcıklanmaya (blistering) neden olur. Oluşan bu kabarcıklar, dolgu malzemesinin yüzey bütünlüğünü bozarak delinmelere yol açar. Üçüncü yaygın hata da yanlış boyutlandırmadır; yani, derinlik-genişlik oranına dikkat edilmeden yapılan rastgele dolumdur.
Yanlış Malzeme Seçimi
Sık karşılaşılan yanlış malzeme seçimi, ek maliyetlere ve performans kayıplarına neden olur. Mesela dış cephede UV dayanıklı ürün lazım. Ama iç mekan mastik koyuluyor. Güneş ışığına maruz kalan dayanıksız malzeme, kısa sürede esnekliğini yitirerek parçalanmaktadır. Raf ömrü dolmuş ürünlerin şantiyeye sevki ve kullanımı da önemli bir sorundur. Raf ömrünü tamamlamış mastikler kürlenme reaksiyonunu gerçekleştiremez ve istenen sertliğe ulaşamaz. Beklenen kimyasal reaksiyon olmaz. ilatasyon dolgu uygulamaları, uzmanlık ve derinlemesine malzeme bilgisi gerektirir. Bu nedenle, eğitimli ve sertifikalı ekiplerle çalışılması zorunludur. Bu hataların geri dönüşü çok pahalı. Onarımı da aynı derecede pahalı.
- Yetersiz Temizlik: Derz kenarındaki toz, yağ ve boya kalıntıları yapışmayı önler.
- Yanlış Astar: Yüzeyin emiciliğine uygun olmayan astar kullanımı aderans kaybı getirir.
- Hatalı Boyutlandırma: Fitil kullanılmadan yapılan derin uygulamalar çatlak yaratır.
- Erken Müdahale: Mastik tam kürlenmeden uygulanan erken yük, mastik üzerindeki şekli ve yapıyı bozar.
- Ucuz Malzeme: Maliyeti düşürmek için seçilen kalitesiz ürünler kısa sürede kopar.
Bakım ve Onarım
Yapı malzemelerinin sonsuz ömürlü olmaması nedeniyle, zamanla yıpranan ve işlevini yitiren derz dolgularının belirli periyotlarla yenilenmesi gerekmektedir. Bina yöneticileri tarafından düzenli periyodik kontroller yapılarak durum raporlanmalıdır. Özellikle mevsim geçişlerinde olmak üzere, yılda en az bir kez derz kontrolü yapılmalıdır. Yırtılma, ayrılma veya kopma gibi deformasyonlar tespit edilmelidir. Varsa onarım planı hazırlanmalı. Mevcut sistemlerin onarımı veya tamamen yenilenmesi teknik olarak mümkündür. Öncelikle mekanik kesiciler, eski mastik tabakasını tamamen söker. Ardından prosedür, yüzeyi temizler.
Sürdürülebilirlik
Yüzey temizliğinin ardından astar, fitil ve yeni mastik uygulamasıyla yalıtım sistemi yenilenir. Çevresel sürdürülebilirlik adına, uzun ömürlü ve dayanıklı malzemeler tercih edilmelidir. Sık malzeme değişimi, atık miktarını ve karbon ayak izini artırır. Dayanıklı dolgu kullanımı, kaynak israfını önleyerek verimlilik sağlar. Binanın enerji tasarrufunu koruruz. Isı yalıtımlı derzler harcamayı azaltır. Enerji tüketimini azaltarak ekolojik dengeye katkı sağlar. Sonuç olarak; doğru dilatasyon dolgu malzemesi seçimi, hem yapıyı hem de çevreyi koruyan bilinçli bir mühendislik kararıdır. Gelecek nesillere sağlam ve çevre dostu yapılar bırakmak, sürdürülebilirlik ilkesinin bir gereğidir.
Sonuç: Dilatasyon Dolgu Malzemeleri ve Yapı Güvenliği
Yapılar dinamik sistemlerdir. İçinde yaşayan insanlar ve çevreyle etkileşim içindedir. Yapıların fonksiyonlarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi için her bileşenin eksiksiz çalışması gerekir. Derzler, bu devasa sistemin “akciğerleri” gibi davranarak yapının nefes almasını (hareket etmesini) sağlar. Dilatasyon dolgu malzemeleri; yapının hayati fonksiyonlarını koruyan, su, ses, toz ve haşere yalıtımı sağlayan temel unsurlardır. Rahat yerler yaratır. Yapının yatırım değerini koruyarak ekonomik kayıpları önler. Mühendisler tarafından doğru detay çözümleri üretilmeli, nitelikli malzeme seçilmeli ve uygulama iyi bir işçilikle gerçekleştirilmelidir. Profesyonelce çözülmüş derz detayları, yapının ekonomik ömrünü uzatarak yapı sahibine güven verir.
Youtube videolarımızı izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Daha fazla bilgi almak ve bizimle iletişim kurmak için buraya tıklayabilirsiniz.
