Ticari gemiler, küresel ekonominin can damarıdır. Bu büyük ticari gemiler, günün her saatinde hareket eder. Dünya ticaretini ayakta tutar. Ama bu sürekli hareketin görünmez bir bedeli var. Su, hayatın kaynağı olduğu gibi, gemi gövdeleri için de tehdit oluşturur. Bu yüzden, gemi altı temizlik (underwater hull cleaning) hizmetleri, modern denizciliğin çok önemli bakım işlerinden biri haline geldi. Gemi altı temizlik sadece dış görünüş için değildir. Gemi altı temizlik geminin verimliliğini, güvenliğini ve ekonomik ömrünü doğrudan etkiler. Firmamız, bu zorlu görev için özel eğitimli profesyonel dalış ekibi birimlerine sahiptir.
Gemi Altı Temizlik Operasyonu Neden Zorunludur?
Peki, bir gemi neden kirlenir? Bir gemi suya indiği andan itibaren, gövdesi biyolojik bir saldırı altına girer. Uzmanlar bu duruma “biyolojik kirlenme” (biofouling) der. İşte bu kirlenme, armatörler için dört büyük sorun yaratır:
1. Gemi Altı Temizlik: Muazzam Yakıt Kaybı (Ekonomik Verimlilik)
Gemi altı temizlik operasyonlarının en temel nedeni budur.
- Sürtünme Artışı: Gemi gövdesine yapışan yosun, midye ve kekamozlar, suyun akış direncini (drag) çok artırır. Gemi karinası pürüzsüz bir yüzeyden pürüzlü bir zımpara kağıdına dönüşür.
- Motor Yükü: Artan sürtünmeyi yenmek için geminin ana makinesi çok daha fazla güç harcamak zorundadır.
- Sonuç: Araştırmalar, orta seviyede gövde kirliliğinin bile yakıt tüketimini %25-%40 artırdığını göstermektedir. Dolayısıyla yakıt tüketimini artıran gövde kirliliği, milyonlarca dolarlık ek yakıt maliyeti ortaya çıkarır. İşte bu noktada, profesyonel gemi altı temizlik, ek yakıt maliyetini doğrudan düşürür.
2. Gemi Altı Temizlik: Hız Kaybı ve Sefer Gecikmeleri
Sürtünme yakıt tüketimini artırır. Sürtünme aynı zamanda geminin en yüksek hızını da düşürür. Örneğin, 15 knot hız yapması gereken bir konteyner gemisi, kirlenme yüzünden sadece 12-13 knot hıza ulaşabilir. Bu durum sefer sürelerinin uzamasına, teslimatların gecikmesine yol açar. Limanlarda kiralama dışı kalma süresinin artmasına neden olur.
3. Gemi Altı Temizlik: Çevresel Yükümlülükler (İstilacı Türler)
Modern denizcilik kuralları (örnek olarak IMO GloFouling) artık çok sıkı. Bir gemi, bir limandan aldığı istilacı deniz canlılarını (midye, yosun gibi) binlerce kilometre uzakta başka bir limana taşır. İstilacı deniz canlılarının taşınması, yerel ekosistemler için felaket anlamına gelir. Avustralya, Yeni Zelanda ve Kaliforniya gibi bölgeler, gemilerden limanlarına girmeden önce zorunlu gemi altı temizlik raporu talep eder.
4. Gemi Altı Temizlik: Sınıflandırma Kuruluşu (Class) Denetimleri
Bir gemi, her 2.5 ya da 5 yılda bir “kuru havuz” (dry dock) denetimine girmek zorundadır. Fakat kuru havuz denetimi çok pahalı ve çok zaman alır. Neyse ki, sınıflandırma kuruluşları (DNV, Lloyd’s Register, ABS ve benzeri), geminin kuru havuza girmesi yerine özel bir su altı denetimine izin verir. Zaten bu denetime UWILD (Underwater Inspection in Lieu of Drydocking) adı verilir. Fakat unutmamak gerekir ki, su altı denetimini yapabilmek için geminin gövdesi öncelikle temiz olmalıdır.
Düşman: Biyolojik Kirlenme (Biofouling) Aşamaları
Gemi altı temizlik operasyonunun türünü belirlemek için kirlenmenin seviyesinin bilinmesi gerekir.
1. Aşama: Slime (Biyofilm Tabakası)
Her şey mikroskobik düzeyde başlar. Şöyle ki, suya giren yüzey, saniyeler içinde bakteriler ve diatomlarla kaplanır. Bu ince, yapışkan “slime” tabakası, daha karmaşık canlıların tutunması için mükemmel bir “zemin” hazırlar. Henüz performansı ciddi etkilemese de, bu durum kirlenmenin başladığının sinyalidir.
2. Aşama: Yosun (Algae)
Biyofilm tabakası besin aldıkça, yosun sporları yüzeye tutunur. Geminin su hattına (waterline) yakın, güneş alan bölgelerde yeşil, kahverengi ya da kırmızı yosun tabakaları çabuk oluşur. Yosun tabakaları oluştuğunda sürtünme artar.
3. Aşama: Sert Kirlenme (Hard Fouling)
Bu, gemi altı temizlik operasyonlarını zorlaştıran ve yakıt tüketimini önemli ölçüde artıran asıl sorundur.
- Kekamozlar (Barnacles): En inatçı kirliliktir. Bu kabuklular, yüzeye “çimento” benzeri çok güçlü bir yapıştırıcı ile tutunur. Bunların temizlenmesi çok zordur.
- Tüp Solucanları (Tubeworms): Kireçtaşı bazlı sert tüpler inşa ederler.
- Midyeler (Mussels) ve Diğer Kabuklular: Özellikle deniz sandıkları (sea chest) gibi düşük akışlı alanları tercih ederler. Bu canlılar, su girişlerini tamamen tıkayabilmektedir.
Kirlenmenin Gizli Tehlikesi: Korozyon (MIC)
Gemi altı temizlik sadece performans için değil, aynı zamanda yapının ömrünü korumak için de gereklidir. Sert kirlenme tabakası (örneğin kekamoz ve midye) altında oksijensiz bir alan oluşur. Oksijensiz alan, Sülfat İndirgeyen Bakteriler (SRB) için uygun bir üreme ortamı olur. Sülfat İndirgeyen Bakteriler, metali hızla aşındıran asitler üretir. Uzmanlar buna Mikrobiyolojik Etkili Korozyon (MIC) diyor. Yani, gövdeyi temizlemezsek, kirlenme katmanının altında gövde gizli ve hızlı bir şekilde pas tutar.
Operasyon: Profesyonel Gemi Altı Temizlik Nasıl Yapılır?
Başarılı bir gemi altı temizlik operasyonu, kaba kuvvet değil, doğru teknoloji ve hassas planlama gerektirir.
Aşama 1: Sualtı Sörveyi (Inspection)
Öncelikle, ekip asla doğrudan temizliğe başlamaz. İlk olarak, bir profesyonel dalış ekibi üyesi veya bir su altı drone (ROV), kask kamerası (CCTV) ile tüm gövdenin videosunu çeker.
- Değerlendirme: Yapılan inceleme, kirliliğin türünü (slime, yosun, kekamoz) ve yoğunluğunu ortaya koyar.
- Boya Tespiti: Öncelikle, geminin zehirli boyası (antifouling) incelenmektedir. Boyanın türünü ve mevcut durumunu kontrol ederiz.
Aşama 2: Temizlik Ekipmanının Seçimi
Yatırımı korumak için doğru ekipman gerekir. Yanlış fırça seçimi, milyon dolarlık zehirli boya katmanını mahveder.
- Sert Boyalar (Hard Antifouling): Gövde sert bir boya ile kaplıysa, daha agresif, sert telli hidrolik fırçalar kullanılabilir.
- Yumuşak veya Silikon Boyalar (Foul-Release): Öte yandan, eğer gemi modern, silikon bazlı bir “foul-release” (kirlilik salan) kaplamaya sahipse, metal fırça kullanılmaz. Bunun yerine, boyaya zarar vermeyen özel yumuşak naylon fırçalar veya “su kalkanı” (water jet) yöntemlerini tercih ederiz.
Aşama 3: Gövde Temizliği (Hull Cleaning)
Gemi altı temizlik için özel “hidrolik fırça arabaları” (brush carts) kullanılmaktadır.
- Nasıl Çalışır?: Bu cihazlar, üç veya daha fazla dönen fırçaya sahiptir. Dalgıç, bu aracı gemi gövdesi üzerinde bir çim biçme makinesi gibi gezdirir. Cihazın pervaneleri, arabayı gövdeye doğru iter (negatif yüzerlik sağlar).
- Güç Kaynağı: Bu aletler elektrik kullanmaz (elektrik çarpması riski nedeniyle); bunun yerine yüzeydeki bir gemiden (barç) gelen hidrolik yağ basıncından güç alır. Bu basınçtan güç üretir.
- Niş Alanlar: Önce düz yüzeyler bitirilmektedir. Sonra dalgıçlar el tipi hidrolik fırçalarla girintili alanları temizler. Sintine omurgası (bilge keel), pervane şaftı ve dümen (rudder) bu alanlara dahildir.
Aşama 4: Deniz Sandığı Temizliği (Sea Chest Cleaning)
Deniz sandığı temizliği, gemi altı temizlik operasyonunun en kritik güvenlik adımıdır. Çünkü deniz sandıkları, geminin ana makinesini ve jeneratörlerini soğutmak için su çeken ızgaralardır.
- Tehlike: Midyeler, yosunlar ya da çöpler (örneğin naylon poşet) ızgaraları tıkarsa, makineye su gelmez. Motor aşırı sıcaklık gösterir ve ana makine stop eder. Bu, açık denizdeki bir gemi için en ciddi risklerden biridir.
- İşlem:Dalgıçlar, önce ızgaraları (grates) dışarıdan temizler. Daha sonra, gemi içindeki vanalar kapatıldıktan sonra (LOTO – Kilitleme/Etiketleme prosedürü), ızgaraları söker. Son olarak, ızgaraların içindeki tünelleri (box cooler, intake tunnels) el aletleriyle tamamen temizler.
Aşama 5: Pervane Cilalama (Propeller Polishing)
Temizliğin ardından, yakıt tasarrufu için operasyonun en kritik aşamalarından biri (pervane cilalama) gelir. Pervaneleri ekipler zehirli boya ile kaplamaz. Bu yüzden çok hızlı kirlenirler.
Rupert Skalası (A-E)
Pervane temizliğinde uluslararası bir standart kullanılmaktadır. Rupert Skalası:
- Rupert A: Ayna parlaklığı. Sıfır kirlilik.
- Rupert B: Hafif slime (biyofilm). Parlaklık kaybolmuş.
- Rupert C/D: Yamalar halinde yosun ve küçük kabuklular.
- Rupert E/F: Tamamen sert kirlenme (kekamoz, midye) ile kaplı.
Hedefimiz: Profesyonel dalış ekibi, seviyeden bağımsız olarak, pervaneyi her zaman “Rupert A” seviyesine geri getirir.
İşlem: Temizlik Değil, Cilalama
Pervaneyi ekipler sadece fırçalamaz, aynı zamanda cilalar.
- Ön Temizlik: Dalgıç, önce kaba kirliliği (midyeler vb.) yumuşak bir kazıyıcı ile alır.
- Aşındırıcı Pedler (Polishing Discs): Ardından, hidrolik parlatma makineleri kullanılmaktadır. Bu makineler, farklı sertlik derecelerinde (kaba, orta, ince) zımpara diskleri döndürür.
- Ayna Parlaklığı: Dalgıç, en kaba diskten başlayıp en ince (elmaslı) pede kadar tüm yüzeyi adım adım parlatır. Sonuçta pervane yüzeyindeki tüm mikroskobik pürüzler kaybolur. “Ayna Parlaklığı” (Rupert A) elde edilmektedir. Ayna Parlaklığı sayesinde su, pervane üzerinden en verimli şekilde akar.
Güvenlik ve Teknoloji: Operasyonun Omurgası
Elbette, gemi altı temizlik operasyonları, limanlarda veya demir sahalarında (anchorage) yapılır. Bu ortamlar tehlikelidir.
1. Satıh Destekli Dalış (SSD)
Bu teknik işlerde SCUBA (tüplü dalış) kullanılmaz. Çünkü SCUBA’nın hava limiti vardır, iletişimi yoktur ve tehlikelidir. Bu yüzden sadece “Satıh Destekli Dalış” (SSD) sistemi kullanılır.
- Kesintisiz Hava ve İletişim: Yüzeydeki dalış kontrol istasyonu, dalgıcın havasını ve iletişimini bir hortum (umbilical) ile sağlar.
- Canlı Video (CCTV): Bu sayede, dalgıcın kask kamerası, yüzeydeki süpervizörün ve müşterinin tüm operasyonu canlı izlemesini sağlar.
2. Risk Değerlendirmesi
Profesyonel dalış ekibi suya girmeden önce detaylı bir plan yapar. Geminin su alma (intake) noktaları, akıntı hızları ve gemi trafiği gibi tüm riskler analiz edilir.
Neden Biz? Profesyonel Gemi Altı Temizlik Hizmeti
Sağlam bir birikim ve doğru ekipman olmadan kimse gemi altı temizlik operasyonları yapmaz. Dahası, sakin bir mühendislik yaklaşımı eksik olduğunda bu operasyonlar başarısız olur. İşte bu yüzden, firmamız gemi altı temizlik operasyonları için Türkiye’nin en deneyimli ekibini bulundurur. Dolayısıyla, her projede bu deneyimi uygular.
- Sertifikalı Ekipler: Tüm dalgıçlarımız ve enspektörlerimiz uluslararası sertifikalara (IMCA, TSSF vb.) sahiptir.
- Modern Ekipman Parkı: En modern hidrolik fırça sistemlerine (brush carts), pervane parlatma ekipmanlarına ve NDT cihazlarına sahibiz.
- 7/24 Acil Müdahale: Geminizin programı sıkışıktır. Acil müdahale ekibimiz 7/24, dünyanın her limanına hemen hareket etmeye hazırdır.
- Detaylı Raporlama: Gemi altı temizlik bittiğinde sadece bir fatura vermeyiz. Aksine, operasyonun tüm aşamalarını gösteren bir video kaydı veririz. Ayrıca, gemi altı temizlik öncesi ve sonrası fotoğraflar ekleriz. Son olarak, pervane parlaklık derecesini (Rupert) gösteren resmi bir denetim raporu da sunarız.
Sonuç: Yatırımınızın Değerini Koruyoruz
Sonuçta gemi altı temizlik bir masraf değil, bir yatırımdır. Profesyonel temizlik ve pervane cilalama bir iki kez yapıldığında, yakıt tasarrufu sağlar. Maliyetini aşar ve yatırım getirisi verir. Firmamız gemi altı temizlik ve pervane cilalama hizmetiyle altyapının ömrünü uzatmak için burada.
Youtube videolarımızı izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Daha fazla bilgi almak ve bizimle iletişim kurmak için buraya tıklayabilirsiniz.
