Yığma Bina Nasıl Güçlendirilir? Kapsamlı Rehber
Bina Güçlendirmenin Önemi ve Gerekliliği
Türkiye’de depremler herkes için büyük bir tehlike oluşturur. Bu yüzden ülkemizde yaşayan insanlar önemli bir sorumluluk taşımaktadır. Depreme karşı alınacak tedbirler bu sorumluluğun en önemli parçasını oluşturur. Yeniden yapılan binalar depremi deneyimlemiş olmadıkları için daha az risk taşımaktadır. Aynı zamanda modern teknikler kullanılarak inşa edildikleri için daha güvenlidirler. Ancak depremi yaşamış ve aşınma oranı yüksek olan binaların durumu farklıdır. Bu yapıların olası bir felaket durumunda yıkılma riskleri oldukça yüksektir. Mülk sahiplerinin de bu sebeplerden dolayı bina güçlendirme projelerine başladığı görülmektedir. Bu adımın atılması en doğru karar olarak düşünülmektedir. Bugünlerde en güvenilir bina güçlendirme teknikleri kullanılmaktadır. Bu sayede yapının ömrü önemli ölçüde uzamaktadır. Özellikle yığma yapılarda bu konu daha da dikkat çekicidir; “Yığma bina nasıl güçlendirilir?” sorusu, bu türdeki binalara sahip olan mülk sahiplerinin en çok merak ettiği konuların başında gelmektedir.
Bina Güçlendirme Çalışması Nedir?
Bina güçlendirme işlemine ilişkin en çok merak edilen sorulardan biri bina güçlendirme çalışmaları nedir sorusudur. Bu bina güçlendirme işlemine başlanmadan önce mühendisler yapının deprem performans analizini gerçekleştirir. Uzman ekipler yapılardan numuneler alarak detaylı bir şekilde incelerler. Eğer ortaya çıkan sonuçlar deprem yönetmeliklerinde belirlenen standartların altında ise uzmanlar bina güçlendirme işlemine ihtiyaç olduğunu belirtir. Analiz ekibi bina sahiplerine hangi tekniklerin nasıl uygulanacağı hakkında gerekli bilgilendirmeyi yapmaktadır. Güçlendirme işlemi kapsamında betonarme yapılar çelik konstrüksiyon ve karbon fiber malzemeler ile güçlendirilebilmektedir. Bahsi geçen malzemeler çeşitli bina güçlendirme teknikleri içinde kullanılmaktadır. Her bir tekniğin amacı ise ayrı bir sorunu çözmek üzerinedir.
Yasal Süreçler ve İzinler
Bir binayı güçlendirmeye başlamadan önce mülk sahiplerinin belirli yasal prosedürleri takip etmeleri gerektiği bilinmelidir. Öncelikli olarak “riskli yapı belgesine” sahip olmaları gerekmektedir. Bu resmi bir belgedir. Bu belgeyi almak için mülkiyet sahipleri belediyeye başvurur. Ardından lisanslı bir firma tarafından beton analizini yaptırırlar. Sonrasında Bakanlık tarafından görev verilen bir ekip binayı inceler. Ekip beton kalitesini ve zemin koşullarını değerlendirerek yapının analizini yapar. 6306 sayılı kanuna göre binanın güçlendirilmesine karar verilip verilmeyeceğine karar verilmektedir. Son olarak bakanlık mülkiyet sahiplerine riskli yapı belgesinin verilmesine karar verir. Binanın malikleri iş için şirketlere başvurmaları için bu dokümanı kullanabilirler. Bu adım projenin yasal çerçevesini sağlar.
6306 Sayılı Kanun ve Güçlendirme Kararı
Riskli yapı belgesinin alınmasıyla birlikte mühendisler bir güçlendirme projesini planlıyorlar. Bu projenin hayata geçebilmesinde en büyük faktör binada pay sahibi olanların onayı ile ilgilidir. Maliklerin en az %80’i bu işlem için onay vermelidir. Beşte dört mal sahibinin imzası alındıktan sonra mülkiyet sahipleri belediyeden ruhsat alıyor. Sonrasında şirketler ile anlaşarak güçlendirme çalışmalarına başlanır. Firmalar binanın güçlendirme işlemine yardım ediyorlar. Bu yasal süreçler proje ilerlemesi için önemli oluyor. Üstelik yapılan işin denetlenmesine olanak tanıyor.
Farklı Yapı Tiplerine Göre Güçlendirme Teknikleri
Bina güçlendirme çalışmalarında kullanılan teknikler yapının durumuna göre değişiklik gösterir. Beton kalitesinin iyi olduğu ancak zeminin sorunlu olduğu belirtmek mümkündür. Aynı şekilde beton kalitesinin düşük olduğu yapılar da mevcuttur. Mühendisler bu durumları çeşitli yöntemler ile güçlendirir. Buna ek olarak ahşap ve beton binaları arasında belirgin farklılıklar da vardır. Böylece kaç tane güçlendirme yöntemi olduğunu net bir şekilde belirtmek mümkün olmaz. Hatta güçlendirme işleminden sorumlu firmalar kendi benzersiz bina güçlendirme teknikleri geliştirebilirler. Teknolojinin ve mühendislere olan ilgi sürekli olarak artmaktadır. Bu da ev sahiplerine daha fazla seçim imkanı sunmaktadır. Yığma Bina Nasıl Güçlendirilir sorusu bu noktada farklı yaklaşımlar gerektirir.
Betonarme Yapılardaki Güçlendirme Yöntemleri
Betonarme yapılar ülkemizdeki inşaat stoğunun büyük bir kısmını oluşturur. Bu nedenle farklı güçlendirme teknikleri geliştirilmiş durumda bulunmaktadır. Bu tür yapılar için tasarlanmıştır. Bu teknikler genellikle yapının zayıf taşıyıcı elemanlarının kapasitesini artırmayı amaçlar. Kolonlar, kirişler ve perde duvarlar bu elemanların arasında yer alır. En yaygın kullanılan metotların arasında kaplama ekleme ve epoksi enjeksiyon bulunmaktadır. Mühendisler bu teknikleri bazen tek başına, bazen birlikte kullanarak en verimli çözümü üretir. Seçilen bina güçlendirme yöntemleri, binanın mevcut hasar durumuna ve performans hedeflerine göre belirlendiği için her bina için özel bir çözüm oluşturulur.
Mantolama (Gömlek Geçirme)
Mantolama veya “giysi giyme” olarak da bilinen güçlendirme işlemi birçok yapı güçlendirme yöntemleri arasında en sık tercih edilenlerden biridir. Bu teknikte ekibin yapması gereken ilk adım mevcut kolon veya kirişlerin etrafına yeni bir beton tabakası eklemektir. İlk olarak mevcut elemanın yüzeyindeki sıva ve zayıf tabakalar temizlenmektedir. Sonra yüzey pürüzlendirilerek yeni ve eski beton arasında sağlam bir yapışma sağlanır. Daha sonra proje gereksinimlerine uygun şekilde yeni çelik donatılar (yatay ve düşey donatı) yerine yerleştirilmektedir. Son olarak ekipler elemanın etrafına kalıp yerleştirilerek yüksek dayanıklılığa sahip özel bir beton döker. Bu işlem sayesinde elemanın hem kesitini hem de taşıma kapasitesini önemli ölçüde artırırız. Bu yöntem temel bir güçlendirme çözümü olarak kolon ve kirişler için kullanılabilmektedir.
Kanat Ekleme (Perde Duvar Oluşturma)
Kanat eklemek, mevcut kolonları perde duvar haline getirerek yapılan bir güçlendirme tekniğidir. Binanın yatay rijitliğini artırarak deprem sırasındaki salınımını azaltır. Ekipler, güçlendirilecek kolonun bir veya iki yanına temelden başlayarak yeni bir betonarme duvar parçası (kanat) inşa ederler. Bu yeni duvarların donatılarını mevcut kolona ve zemine kimyasal dübeller ile sabitlerler. Bu yöntem eski ve yeni elemanların uyumlu çalışmasını sağlar. Özellikle zemin katında dükkan bulunan ve “yumuşak kat” düzensizliği gösteren yapılar için oldukça etkin sonuçlar doğurur. Binanın depreme olan dayanıklılığını tamamen dönüştürür.
Yığma Bina Nasıl Güçlendirilmektedir?
Yığma Bina Nasıl Güçlendirilmektedir? Genellikle yığma yapılar depremlerde en fazla hasar gören yapılar olarak bilinmektedir. Çünkü bilgisiz insanlar bu tür yapıların inşa edilmesinde belirli bir teknik kullanmamaktadır. Genellikle insanlar bu yapıları kendi olanaklarıyla inşa ederler. Mühendislik eksikliği de binanın sağlamlığını ve duruşunu etkiler. Bu sebeplerden dolayı depremin etkilerini daha fazla hissetme ihtimali vardır. Ayrıca yığma yapıların genellikle tuğla veya taş gibi malzemelerden oluştuğu görülmektedir. Bu malzemeler doğal olaylara karşı dayanıklılıkları zayıf olduğundan zamanla aşınmaya uğrayabilmektedir. Bu durumda yığma yapının şeklinin bozulmasına yol açar. Yığma bina sahiplerinin, binalarını sağlamlaştırmak için güçlendirme çalışmaları yapmalarının kesinlikle hayati önem taşıdığı gerçeğini unutmamak gerekir.
Yığma Binalarda Onarım Yöntemleri
Mühendisler artık yığma yapıları güçlendirmek için daha gelişmiş teknikler kullanıyorlar. Bu teknikler arasında çatlak onarımı özellikle olarak küçük sorunların giderilmesinde tercih ediliyor. Çimento şerbetleri ve çimento enjeksiyonları gibi uygulamaları genellikle daha fazla risk içeren yapıların tamirinde kullanılıyor. Bu enjeksiyonlar duvarın içindeki boş alanları doldurarak duvarın sağlam kalmasını sağlıyor. Aynı zamanda epoksi reçinesinin kullanımı ve sıva sökülmesi de yığma yapılarda güçlendirme işlemlerinde kullanılıyor. Bazen ise duvarın yüzeyine çelik hasır donatısını yerleştirip üzerine püskürtme betonunu kaplarlar. Hem dayanıklılığını hem de esnekliğini artırabilirler. Yığma Bina Nasıl Güçlendirilir başlığı bu yöntemlerle cevap bulmaktadır.
Ahşap Binalarda Uygulanan Bina Güçlendirme Teknikleri
Bina güçlendirme işlerinde çeşitli güçlendirme teknikleri uygulanabilmektedir. Betondan olan bir binayla ahşap bir binanın arasında belirgin değişiklikler vardır. Bu yüzden güçlendirme yöntemleri de değişkenlik göstermektedir. Ahşap yapıların güçlendirme işleri sadece depremler için değildir. Ayrıca yangın gibi olaylar için önleyici çalışma yapılmaktadır. Sel gibi felaketlerde belirleyici olabilir ve çevresel faktörler dikkate alınır. Dolayısıyla ahşap binanın güçlendirme işleri sadece yıkılmalara odaklanmak anlamına gelmemektedir. Binanın temelinden güçlendirilmesiyle beraber kirişlerin onarımları da gerçekleştirilmektedir. Denge güvence altına alınır. Eksik malzemelerin yerine konulması gibi adımlar uygulanmaktadır.
Ahşap Binalarda Yangın ve Suya Karşı Önlemler
Ahşap yapılar için yangın riski deprem kadar büyük bir tehdit olarak kabul edilmektedir. Uzmanlar güçlendirme çalışmaları yaparken ahşap binaları yangına karşı korumak için önlem alırlar. Ekipler ahşap yüzeyleri özel “yangın geciktirici” boyalar veya vernikler ile kaplar. Bu kaplamalar alev almayı geciktirerek yangının yayılma hızını azaltır. Ayrıca ekipler elektrik sistemlerini değiştirir ve kısa devre kaynaklı yangın riski azalır. Ahşap elemanlar suya karşı dayanıklılığı artırmak için özel emprenye maddeleri kullanılır. Ahşap yapıların ömrünü uzatmak ve güvenliğini sağlamak için alınan bu tedbirler oldukça etkilidir.
Tarihi Yapılarda Uygulanan Bina Güçlendirme Teknikleri
Tarihi yapıların güçlendirilmesinde modern yapılarınkinden farklı bir yaklaşımın benimsenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Amacımız sadece binayı güvenli hale getirmek değildir. Bunun yanında yapının tarihsel ve mimari önemini de korumaktır. Restoratörler uluslararası koruma ilkelerine uyum sağlayarak bu amaca ulaşmaya çalışırlar. Örneğin ‘Venedik Tüzüğü’. Bu ilkeler ‘minimum müdahaleye ve geri dönebilirlik’ prensiplerine dayanır. Yani restorasyon çalışmalarında en az müdahaleye ve sökülmeye uygun işlevler tercih edilmektedir. Bu sebeple mühendisler tarihi yapıların güçlendirilmesinde modern çimento bazlı harçlar kullanmak yerine başka yöntemler tercih eder. Geleneksel olarak ‘hidrolik kireç’ veya ‘horasan harcı’ gibi malzemeler tercih ediliyor. Bu sayede orijinal yapının kimyasal ve mekanik olarak daha iyi uyum sağlamasına yardımcı oluyorlar.
Riskli Binalarda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Riskli bina güçlendirmesinde öncelikli olarak uzman bir firmanın görev alması gereklidir. Doğru malzemelerin kullanımı da büyük önem taşır. Kaliteli malzemelerin tercih edilmesinin daha başarılı sonuçlar doğurduğu söylenebilir. Hem de depremin zararlı etkilerinden mülkiyet sahiplerini koruduğu söylenebilmektedir. Uygulanan yöntemlerin riskli bina güçlendirmesinde ne kadar değerli olduğu da göze çarpıyor. Mülkiyet sahiplerinin uygulanan metotlara, firmalara ve malzemelere dikkat ettiği bilinen bir gerçektir. Bu süreç en iyisini sağlamaya yöneliktir ve yapılacak en doğru adımdır. Binanızın güvenliğini sağlamak için bina güçlendirme çalışması yaptırabilirsiniz. Bu süreçte Yığma Bina Nasıl Güçlendirilir sorusu sıkça karşılaşılan bir durumdur.
Sonuç: Doğru Bina Güçlendirme Tekniğinin Seçimi
Sonucun bir binanın zemin yapısına ve mevcut durumuna bağlı olarak değişebileceğine dikkat çekilir. Mühendisler beton kalitesine göre uygun bina güçlendirme teknikleri seçilmenin önemli olduğunu belirtir. En güvenilir yapı güçlendirme yöntemleri bile doğru analiz ve uzman uygulaması ile başarılı olur. Mülkiyet sahiplerinin bu süreçte bilinçli adımlar atması ve uzman desteği alması kritik bir detaydır. Fiber desteklemenin yanı sıra kolon güçlendirme teknikleri gibi metotlar da yüklenici firmalar tarafından belirlenmektedir. Titizlik ile uygulanır. Bu yöntemler sayesinde yapıların dayanıklılığı en üst seviyeye çıkarılmaktadır. Bu çalışmalar deprem riskine karşı alınan en etkin önlemler olarak görülmektedir. Yığma Bina Nasıl Güçlendirilir konusunda uzman desteği almak en doğru yaklaşımdır.
Youtube videolarımızı izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Daha fazla bilgi almak ve bizimle iletişim kurmak için buraya tıklayabilirsiniz.
