Büyük yapılar dışarıdan bakınca sabit gibi görünür. Ama betonarme binalar sıcaklık değişikliği ve zemin hareketi yüzünden sürekli hareket eder. Yapı blokları arasına kasıtlı boşluk koyarız. İnşaatta bu boşluklara dilatasyon derzi denir. Dilatasyon derzlerinin korumasız kalması, bina ömrünü tehlikeye atar. Bu nedenle, dilatasyon boşlukları uygun dolgu malzemeleri ile izole edilmelidir. Uzman ekipler esnek malzeme kullanarak dilatasyon derzi hareketine uyum sağlar. Böylece derzleri su geçirmez yapar. Yanlış dilatasyon derzi yalıtımı suyun betonarme yapıya sızmasına yol açar. Yapı güvenliği ve estetik bütünlük açısından, bu detay hayati önem taşır.
Yapıların dayanıklılığı genelde gözden kaçan küçük detaylarda saklıdır. Derz dolguları bir silikon gibi görünebilir. Ancak derz dolguları, yapısal bütünlüğün korunmasında kritik bir role sahiptir. Su sızıntısı zamanla donatıları paslanmasına neden olur. Pas betonun taşıma gücünü azaltır. Etkili bir dilatasyon dolgu sistemi suyu tamamen engeller. Suyun içeri girmesini durdurur ve pas riskini ortadan kaldırır. Bu sistem, dış cephedeki derz boşluklarını estetik ve teknik açıdan uygun şekilde kapatır. Mühendisler malzeme seçerken yapının maruz kalacağı fiziksel şartları dikkatle inceler. Yanlış malzeme seçimi kısa sürede çatlaklara ve yalıtım sorunlarına yol açar. Mühendisler tarafından yapılan doğru malzeme seçimi, yapının dayanıklılığını artırır. Sonuç olarak kaliteli işçilik ve doğru malzeme, yapının ömrünü onlarca yıl uzatır.
Dilatasyon Dolgu Nedir ve Neden Gereklidir?
Genleşme ve büzülme doğadaki her şeyin bir tepkisidir. Mesela beton, yazın sıcakta uzar, kışın soğukta kısalır. Bu hareketler çok küçük, milimetre kadardır. Ama büyük bir yapıda toplandığında büyük bir güç olur. Mühendisler eğer yapıya boşluk bırakmazsa sorun çıkar. Beton içindeki gerilime dayanamaz ve çatlar. Bu nedenle dilatasyon dolgusu uygulanır. Bu malzeme boşluğu korur, yapıyı korur. Büyük ölçekli projelerde yapılar, dilatasyon derzleri ile ayrı bloklara bölünür. Böylece her blok kendi içinde rahatça hareket eder. Komşuya zarar vermez. Dolgu malzemesi, bloklar arasındaki mesafeyi esnek bir şekilde kapatarak yapısal bütünlüğü sağlar.
Sıcaklık değişimleri sadece bir etki değildir. Sismik aktiviteler de yapıyı zorlayan bir faktördür. Deprem kuşağındaki ülkelerde, sarsıntı anında binalarda salınım hareketleri meydana gelir. Blokların birbirine çarpması (çekiçleme etkisi) hasara yol açabileceğinden, bu durumun önlenmesi gerekir. Dilatasyon dolgu malzemeleri bloklar arasında bir tampon gibi çalışır. Çarpma etkisini azaltır ve çarpışma enerjisini emer. Zemin zamanla oturur. Farklı bloklar farklı seviyelerde çökebilir. Farklı bloklardaki oturmalar, kot farklarına neden olabilir. Esnek derz sistemleri kot farklarını tolere eder. Kırılmaları önler ve yapıyı bir arada tutar. Kısacası, teknik detaylara önem vermek, olası felaketleri önlemenin en kesin yoludur.
Dilatasyon Dolgu ve Derzlerin Temel İşlevleri
Derzler, modern inşaat projelerinde birçok kritik işleve sahiptir. Öncelikle, derzler yapı elemanlarının serbestçe hareket etmesine izin verir. Dolayısıyla bina iç ve dış kuvvetlere karşı daha esnek hâle gelir. Böylece yapının dayanıklılığı artar. İkinci olarak, derzler su yalıtımını eksiksiz sağlar. Yağmur suyu ya da zemin suyu derzlerden içeri giremez. Bu bağlamda dilatasyon dolgusu, etkili bir su bariyeri oluşturur. Böylece derzler sayesinde çelik çubukları pasdan korur. Binanın ömrünü uzatır. Üçüncü olarak, derzler ses yalıtımını da yapar. Dolgu gürültünün geçmesini engeller.
Estetik bütünlük, mimari tasarımın önemli bir bileşenidir. Cephe veya zemindeki açık derz boşlukları, görsel açıdan istenmeyen bir durumdur. Mimariye uygun renkli mastik kullanımı, görsel uyumu sağlar. Hatta dış cepheyle birleşen derzler binanın modern görünümünü tamamlar. Ayrıca dilatasyon dolgu boşlukta kir ve haşere birikmesini önler. Böylece hijyenik bir ortam sağlanır. Özellikle hastane ve okul gibi yerlerde temizlik çok önemlidir. Kapatılmayan boşluklar zamanla bakteri yuvasına dönüşerek sağlık riski oluşturur.
Dilatasyon Dolgu Malzemeleri ve Doğru Seçim
Malzeme seçimi bir projenin başarısını etkileyen teknik bir iştir. Her derz yapısı farklı özellikler gösterdiğinden, tek tip bir ürün çözümü bulunmamaktadır. Bu yüzden piyasa, farklı kimyasal özellikte mastikler sunar. Genellikle uygulama prosedürleri, poliüretan mastikleri en çok tercih eder. Yüksek esnekliği ve yapışma gücü buna sebep olur. Üstelik UV ışınlarına dayanıklıdırlar. Uygulama standartları, dış cephe uygulamalarında güvenli kullanımı zorunlu kılar. Bu nedenle, dilatasyon dolgu prosedürleri genellikle poliüretan mastikleri tercih eder. Diğer yandan polisülfit mastikler vardır. Kimyasallara ve yakıtlara karşı daha dayanıklıdır. Örneğin benzin istasyonları ve arıtma tesislerinde bu tip mastiklerin kullanımı zorunludur.
Ağır yük trafiği olan zeminlerde epoksi esaslı dolgular devreye girer. Bu malzemeler serttir. Bu yüzden esneme kabiliyetleri diğerlerine göre azdır. Epoksi esaslı dolgular yüksek yük taşıma kapasiteleri sunar. Fabrika zeminlerinde çok iyi sonuç verir. Yüksek ısıya maruz kalan yerlerde silikon mastikler bir seçenek olur. Uzmanlar proje şartlarını inceleyerek; epoksi, silikon veya poliüretan gibi en uygun ürün tipini belirler. Yanlış ürün seçimi uygulamanın çabuk çatlamasına yol açar. Sonuçta sızdırmazlık bozulur ve yatırım boşa gider.
| Malzeme Tipi | Esneklik | Kimyasal Dayanım | Kullanım Alanı |
| Poliüretan | Yüksek | Orta | Dış Cephe, Zemin |
| Polisülfit | Çok Yüksek | Yüksek | Arıtma Tesisleri |
| Epoksi | Düşük | Çok Yüksek | Endüstriyel Zemin |
| Silikon | Yüksek | Orta | Cam Cepheler |
| Bitüm | Orta | Düşük | Yol Kenarları |
Dilatasyon Dolgu Uygulaması Öncesi Yüzey Hazırlığı
Başarılı bir uygulama iyi bir yüzey hazırlığına dayanır. Kirli, tozlu ya da yağlı bir yüzeye en iyi mastik bile tutunmaz. Bu yüzden ekipler önce derzin içini temizler. Tel fırça ya da spiral kullanırlar. Gerekirse basınçlı hava ya da kumlama ile tüm kalıntıları uzaklaştırırlar. Böylece mastik, betonun gözeneklerine doğrudan tutunma sağlar. Uygulama prosedürü, yüzeyin tamamen kuru olmasını zorunlu kılar. Nem mastik kurumasını bozar ve yapışmayı engeller. Bu yüzden dilatasyon dolgu öncesi nem ölçer ile yüzey kontrolü yapılır.
Derz kenarlarının düzgün olması hem görsel hem de teknik açıdan gerekir. Uygulama öncesinde derz kenarları kağıt bant ile maskelenir. Bu işlem mastik sıçramasını ve kirlenmeyi engeller. Bantlar kalktığında jilet gibi ince bir hat kalır. Derz kenarlarındaki kırıklar, uygun tamir harçları ile onarılır. Böylece sağlam ve pürüzsüz bir yüzey elde ederiz. Dilatasyon dolgu malzemesi sadece sağlam bir zemine tutunur. Zayıf beton parçaları kopar ve yalıtımı bozar.
Dilatasyon Dolgu İçin Astar Uygulaması
Astar mastik ile beton arasında bir köprü gibi görev yapar. Bu astar kullanılmadan yapılan uygulamalar, zamanla betondan ayrılarak su sızdırmazlık özelliğini yitirir. Astar, derz yanaklarına fırça ile sürülerek tüm gözeneklerin doldurulması sağlanır. Böylece yüzey tozuma yapmaz ve astarlama, yapışma yüzeyini güçlendirir. Sonra dilatasyon dolgu malzemesi, astara kimyasal olarak tutunur. Bu yüzden tutunma gücü çok artar. Ama astarın kuruma süresi vardır. Bu süreye uymak şarttır.
Kimyagerler farklı yüzey tipleri için farklı astar türleri üretir. Örneğin metal yüzey için kullanılan astar farklıdır. Beton yüzey için kullanılan astar başkadır. Uzmanlar zeminin emiciliğini ölçer. Zeminin emiciliğine göre doğru astar seçer. Çünkü çok emici yüzey astarı hemen çeker. Bazen iki kat astar sürmek gerekir. Dilatasyon dolgu uygulamasının servis ömrü, büyük ölçüde astar uygulamasının kalitesine bağlıdır. Eğer astar ihmal edilirse mastik çabuk soyulur. En sonunda su içeriden sızar ve yapı zarar görür. Maalesef dilatasyon dolgu uygulamasında yapılan tasarruf ileride büyük masraflara yol açar.
Dilatasyon Dolgu Fitili Kullanımı
Derz boşlukları bazen proje gereği çok derin olur. Oysa mastik bütün bu derinliğe doldurulmaz. Bu teknik olarak doğru değildir ve aynı zamanda israftır. Derz boşlukları için mastik çalışacak ideal derinliği ayarlamak gerekir. Derz derinliğini ayarlamak amacıyla, “backer rod” olarak adlandırılan polietilen fitiller kullanılır. Sıkıştırılarak derz boşluğuna yerleştirilen fitil, dolgu derinliğini optimize eder. İstenen derinlik elde edilir. Böylece dilatasyon dolgu malzemesi için ideal bir yatak oluşur.
Fitil yalıtım sisteminde bir başka çok önemli işi de yapar. Fitil sayesinde mastik sadece iki yan yüzeye tutunur. Tabana tutunmaz. Mastiğin hareket kabiliyetini koruyabilmesi için sadece karşılıklı iki yüzeye yapışması (iki yönlü yapışma) esastır. Üç taraflı yapışma durumunda mastik esnekliğini kaybederek yırtılabilir. Fitil bu yapışmayı engeller. Mastik serbestçe uzayıp kısalır. Fitilin bu işlevi dilatasyon dolgu uygulamasının altın kuralıdır. Fitil çapı derz genişliğinden yüzde yirmi ila otuz daha büyük olmalıdır. Böylece fitil derz içinde sıkışır ve yerinde kalır.
Mastik Derinlik Oranı
Derz genişliği ile mastik derinliği arasında bir oran olmalıdır. Çoğu zaman 1:1 oranı ya da 2:1 oranı seçilir. Mühendisler derz genişliğine bakarak oranı dikkatle hesaplar. Kalın mastik derinliği esnemeyi kaybeder. İnce mastik derinliği ise yırtılmaya yol açar. Dolayısıyla dilatasyon dolgu hesabı tecrübe ister. Uygulayıcılar mastik derinliğini oranla ayarlar. Böylece derz genişliği ve mastik derinliği israf olmaz. Performans en üst düzeye çıkar.
Mastik Uygulama Teknikleri
Uygulama prosedürü, mastik uygulamasını özel tabancalar ve ekipmanlar yardımıyla gerçekleştirir. Sosis tipi ambalajlar için prosedür, genellikle havalı veya şarjlı tabancaları tercih eder. Ekipler tabancanın ucunu dikiş içine koyar. Mastik malzemeyi kesintisiz sıkıştırır. Uygulama sırasında mastik içinde hava kabarcığı kalmamasına özen gösterilmelidir. Kabarcıklar zamanla patlar. Mastik içinde zayıf noktalar ve delikler oluşur. Dolayısıyla dilatasyon dolgu uygulaması düzgün ve tamamen dolu olmalıdır. Tabancayı çekme hızı da sabit olmalıdır. Böylece mastik malzeme eşit dağılır.
Dolgu işlemi tamamlandıktan sonra prosedür, yüzey düzeltme (perdah) işlemine geçer. Sektörde kavisli kaşıklar ve spatulalar, bu işi gerçekleştirir. Usta mastiği yüzeye bastırır. Hem hava boşluklarını alır hem de yapışmayı artırır. Böylece malzeme derz yanaklarına tam temas eder. Sonuçta pürüzsüz ve suyun akacağı bir yüzey olur. Dış mekanlarda su birikmesini önlemek amacıyla dolgu yüzeyine hafif bir eğim verilebilir. Böylece dilatasyon dolgu da görsel olarak kusursuz görünür. İşlem sonunda maskeleme bantları sökülür. Temiz bir bitiş elde ederiz.
Dilatasyon Dolgu ile Su Yalıtımı
Su, betonarme binaların yapısal bütünlüğünü tehdit eden en önemli faktörlerden biridir. Derzler suyun en kolay girebildiği zayıf noktalardır. Nitelikli bir uygulama ile derzler tamamen kapatılarak sızdırmazlık sağlanır. Poliüretan mastik suya çok iyi dayanır. Havuz ve su depoları gibi sürekli hidrostatik basınca maruz kalan alanlarda dahi güvenle kullanılabilir. Uygulama sonrasında, sistemin sızdırmazlık testlerinin yapılması zorunludur. Çünkü su kaçak bulursa sorun olur. Belirlenen bölgelere su testi uygulanarak sızdırmazlık kontrolü yapılır. En ufak bir sızıntı bile varsa hemen müdahale eder.
Yeraltı suları, temel yalıtımı açısından risk oluşturur. Bu yüzden temel ve duvar derzlerinde sadece mastik yetmez. Beton döküm aşamasında, sisteme su tutucu bantlar (waterstop) entegre edilir. Su tutucu bantlar ilk koruma katmanıdır. Mastik uygulamasıyla tamamlanan sistem, çifte koruma (bant + mastik) sağlar. Böylece bodrum katlarda nem ve sızıntı sorunları önlenmiş olur. Aslında dilatasyon dolgu tek bir ürün değildir. Bir sistem bütünüdür. Bazen astar, fitil, su tutucu bant ve mastik birlikte çalışır. Nem ve rutubet sadece bütünsel yaklaşım ile önlenir.
Otoparklarda Dilatasyon Dolgu Çözümleri
Otopark zeminleri, sürekli araç trafiği ve hareketli yüklere maruz kalır. Araçların lastik basıncı ve manevra hareketleri derz dolgularını zorlar. Araçlardan sızan yağ ve yakıt gibi kimyasallar, zemin kaplaması için risk oluşturur. Bu yüzden buradaki dilatasyon dolgu malzemesi özel olmalıdır. Hem sert hem de kimyasallara dayanıklı olmalıdır. Bu alanlarda, Shore A sertlik değeri yüksek poliüretan veya hibrit mastikler tercih edilmelidir. Düşük sertlikteki dolgu malzemeleri, araç yükü altında deforme olarak işlevini yitirebilir. Yani dolgu malzemesinin trafiğe karşı mekanik dayanıklılığı yüksek olmalıdır.
Fabrikalarda forklift ve büyük iş makineleri sık sık çalışır. Sert tekerlekler zamanla derz kenarlarını kırar ve deforme eder. Bu sorunu önlemek için metal koruyucular kullanırız. Derz kenarları çelik zırhlı profillerle güçlendirilerek araları mastik ile doldurulur. Böylece dilatasyon dolgu sistemi titreşimi emer. Sürüş daha konforlu olur. Forkliftler sarsıntısız geçer. Bu da aracın ömrünü ve taşınan yükü korur. İş güvenliği için zeminin düzgün olması da çok önemlidir. Doğru detay çözümü işletme maliyetlerini azaltır.
Dış Cephe Dilatasyon Dolgu Uygulamaları
Dış cephe, yapıyı atmosferik koşullara karşı koruyan ilk katmandır. Yağmur, kar, rüzgar ve yakıcı güneş derzleri çabuk aşındırır. Güneşin UV ışınları da plastikleri çabuk bozar. Dış cephe uygulamalarında, UV dayanımı yüksek ve renk stabilitesine sahip mastikler seçilmelidir. Renk değişmez ve tebeşir gibi olmaz. Böylece dilatasyon dolgusu, cephenin estetik görünümünü uzun süre muhafaza eder. Renk seçenekleriyle mimariye uyum sağlarız. Piyasada kendini temizleyen mastikler de vardır. Kir tutmayan ürünler mevcuttur.
Rüzgar yükü özellikle gökdelenlerde büyük bir sorundur. Yüksek binalarda rüzgar güçlü eser. Fırtına çıktığında rüzgar yağmuru derzlerden içeri itiyor. Derzlerin su ve hava sızdırmazlığı, ısı yalıtım performansının korunması açısından elzemdir. Enerji kaybı olur. Doğru dilatasyon dolgu yaptığınızda bina daha az enerji harcar. Böylece kışın soğuk içeri girmez. Yazın sıcak dışarıda kalır. Kısacası dolgu binanın iklim kalkanıdır. Sonuçta ısı köprülerini ve hava kaçaklarını önler.
Viyadük ve Köprü Dilatasyon Dolgu Sistemleri
Köprüler kilometrelerce uzanabilir. Yani köprülerin genleşmesi santimetre değil metre ölçer. Köprülerde normal yapıştırıcı büyük hareketi tutmaz. Köprülerde mekanik genleşme derzleri (expansion joints) kullanılır. Modüler sistemler kullanırız. Bu yapılarda genellikle çelik taraklı genleşme mekanizmaları tercih edilir. Kauçuk takviyeli sistemler de vardır. Tabii köprülerde dilatasyon dolgu mantığı da sistemin bir parçasıdır. Dilatasyon sistemi, köprü tabliyesinin ısıl genleşme ve büzülme hareketlerini güvenli bir şekilde tolere eder. Ayrıca bu sistem, köprü üzerinden geçen araçların sarsılmasını engeller.
Trafik kaynaklı titreşimler, köprü ve viyadüklerdeki en önemli yorulma nedenidir. Dolayısıyla köprü ve viyadüklerde kullanılan malzemelerin yorulma direnci yüksek olmalıdır. Mühendisler malzemeleri milyonlarca araç geçişine dayanacak şekilde seçer. Laboratuvar testleriyle karar verirler. Köprü ayakları ve köprü tabliyeleri sürekli hareket eder. Sistem hareketi algılamalı ve uyum sağlamalıdır. Dilatasyon dolgu ve mekanik derzler sürüş güvenliğini doğrudan etkiler. Sistem bakımı ve sistem değişimi zor ve pahalıdır. Dolayısıyla mühendisler en kaliteli ve uzun ömürlü malzemeyi seçer. Kritik ulaştırma yapılarında tasarım ve uygulama hatalarının telafisi mümkün değildir.
Yangın Dayanımlı Dilatasyon Dolgu
Yangın güvenliği, güncel bina yönetmeliklerinin en hassas maddelerinden biridir. Kurala göre alev ve duman bir yangın bölgesinden geçmemelidir. Başka bir yangın bölgesine ulaşmamalıdır. Derz boşlukları ise yangının çabuk yayılabileceği bir yoldur. Yangın kompartımanlarında, ısı etkisiyle şişen (intumescent) özellikli yangın dayanımlı mastikler kullanılır. Yangın çıktığında bu mastikler ısıyı gördükçe şişer. Hacmi artar. Şişen mastikler boşluğu karbon köpüğüyle doldurur. Alevi durdurur. Böylece zehirli duman da diğer yangın bölgesine sızmaz. Yangın dayanımlı dilatasyon dolguları, pasif yangın durdurucu sistemlerin kritik bir parçasını oluşturur.
Kaçış koridorları, merdiven kovaları ve şaft boşlukları için uygulama zorunludur. Özellikle hastane, otel ve alışveriş merkezleri içinde bu detaylar hayati önem taşır. Her ürünün yangın dayanım süresi vardır. Yangın dayanım süresi 60, 120 ya da 180 dakikadır. Proje gereksinimlerine göre 4 saate kadar yangın dayanımı sağlayan özel sistemler tercih edilebilir. Sadece uluslararası sertifikalı onaylı ürünleri seçiyoruz. Denetimciler iskan aşamasında detayları titizlikle kontrol ediyor. Kısaca dilatasyon dolgu binaların pasif yangın koruma planının ayrılmaz bir parçasıdır. Göz önünde olmayan bu detaylar, yangın güvenliği açısından asla ihmal edilmemelidir.
Uygulamada Hatalar
Sektörde bilgi eksikliği ve acelecilik, sık sık hatalara yol açıyor. Bu durumun en temel nedeni, yetersiz planlamanın sorun yaratmasıdır. Nitekim, uygulamalarda karşılaşılan en kritik hata, yetersiz yüzey temizliğidir. Tozlu ya da nemli yüzeye mastik sıkıldığında malzeme kısa sürede kabuk gibi soyulur. Dolayısıyla, su yalıtımı ilk günden itibaren başarısız olur.
Karşılaşılan ikinci büyük hata, ıslak betona mastik uygulamaktır. Beton tamamen kuruyup içindeki nem gitmeden mastik kesinlikle uygulanmamalıdır. Çünkü nemli beton üzerine mastik sıkılırsa, su buharlaşmaya çalışır ve mastik altında kabarcıklar oluşur. Bu kabarcıklar, dilatasyon dolgu yüzeyini bozar ve delik açar. Üçüncü hata ise yanlış boyutlandırmadır; yani, derinlik-genişlik oranına dikkat etmeden rastgele dolum yapmaktır.
Yanlış malzeme seçimi sık sık karşımıza çıkan bir sorundur. Dış cephelerde UV dayanımı olmayan iç mekan mastiklerinin kullanımı, sıkça yapılan bir hatadır. Güneş ışığını çeken malzeme çabuk çürür ve parçalanır. Raf ömrü dolmuş ürünlerin kullanımı, performans kayıplarına yol açar. Raf ömrü dolmuş mastikler kürlenme reaksiyonunu tamamlayamaz ve istenen mekanik özellikleri kazanamaz. Beklenen kimyasal reaksiyon olmaz. Dilatasyon dolgu uzmanlık ve malzeme bilgisi ister. Uygulamalar, eğitimli ve sertifikalı personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Uygulama hatalarının telafisi ve onarımı yüksek maliyetlere neden olur.
- Yetersiz Temizlik: Derz kenarındaki toz, yağ ve boya kalıntıları yapışmayı önler.
- Yanlış Astar: Yüzeyin emiciliğine uygun olmayan astar kullanımı başarısızlık getirir.
- Hatalı Boyutlandırma: Fitil kullanılmadan yapılan derin uygulamalar çatlak yaratır.
- Erken Müdahale: Mastik tam kurumadan üzerine basılırsa şekli ve yapısı bozulur.
- Ucuz Malzeme: Maliyeti düşürmek için seçilen kalitesiz ürünler kısa sürede kopar.
Bakım ve Onarım Süreçleri
Hiçbir yapı malzemesi sonsuz ömürlü değildir. Doğal olarak derz dolguları zamanla aşınır ve yıpranır. İşlevini kaybeder. Bu yüzden bina yöneticileri düzenli periyodik kontroller yapmalıdır. En az bir kez yılda kontrol gerekir. Mevsim geçişlerinde dilatasyon dolgu mutlaka gözden geçirilmelidir. Derz dolguları içinde yırtık varsa tespit edilmelidir. Ayrılma ya da kopma varsa not edilmelidir. Periyodik bakım ve onarım prosedürleri, sistemleri yenileme olanağı sunar. Bu prosedür, öncelikle eski ve bozulmuş mastiği uzaklaştırır. Tamamen mekanik bıçaklarla temizler. Temizlik işleminde genellikle titreşimli kesiciler (multitool) kullanılmaktadır. Sonra yüzeyi ilk günkü gibi temizleriz.
Onarım sürecinde, prosedür yüzeye astar uygular, fitili yerleştirir ve yeni mastik çekerek yalıtım sağlar. Yani yalıtımı tekrar sağlar. Gerekli durumlarda, onarım prosedürü sadece hasarlı bölgeye lokal onarımı uygular. Yerel tamir yeterli olur. Eğer malzeme ömrünü doldurduysa tamirci tüm sistemi değiştirir. Tüm sistemi değiştirmek en sağlıklı yoldur. Bodrum katlarda su sızıyorsa tamirci hemen müdahale eder. Onarım hemen yapılmalıdır. Su beton demirlerine ulaşır. Yapıyı içten çürütür. Tamirci dilatasyon dolgu onarımını yapar. Bu onarım binanın sağlığı için kritik bir müdahaledir. Küçük bir çatlak bile ihmal edilmemelidir. Tamirci düzenli bakım yapar. Bakım maliyeti düşüktür ama korozyonun bedeli çok yüksektir.
Maliyet Analizi
Kaliteli malzeme ve işçilik başta pahalı gibi durur. Ama uzun vadeye bakınca kaliteli ürün her zaman en ucuz çözüm olur. Ucuz mastik kullandığında her sene onarım gerekir. Ucuz mastik kullanımı işçilik ve malzeme masraflarını ikiye katlar. Sonuçta kalitesiz ürünün toplam maliyeti çok daha yüksek olur. Kaliteli bir dilatasyon dolgu ise on yıl sorunsuz çalışır. On beş yıl dayanır. İlk harcama belki %20 fazladır. Ama işletme masrafı yoktur. Akıllı yatırımcı ve yönetici maliyet denklemini bilir.
Verimlilik uygulama hızı ve iş gücü düzenlemesi ile ölçülür. Uygulama hızını artırmak için sosis ambalajlar kullanırız. Profesyonel tabancalar kullanırız. Büyük metrajlı projelerde varil tipi hava pompaları devreye girer. Makineleşme sayesinde işçilikten ve zamandan tasarruf sağlarız. Proje teslim süresi kısalır. Diğer iş kalemleri aksamaz. Dilatasyon dolgu uygulamasındaki hız genel şantiye takvimini rahatlatır. İnşaatta zaman nakittir, unutmayın. Doğru planlama ve ekipman seçimi her zaman kazandırır.
Sürdürülebilir Dilatasyon Dolgu Etkileri
Çevre bilinci arttıkça yapı kimyasalları sektörü yeşil ürünlere yöneliyor. Şimdi solvent içermeyen mastikler üretiyoruz. Uçucu organik bileşen (VOC) değeri düşük ürünler yapıyoruz. Solvent içermeyen mastikler insan sağlığına zarar vermez. İç mekan havasını kirletmez. Tasarım projeleri, ofislerde, evlerde ve hastanelerde bu sistemi güvenle kullanır. Bu durum, projelerin LEED sertifikası almasını sağlar. BREEAM sertifikası gibi yeşil bina sertifikalarını daha kolay alır. Dilatasyon dolgu seçimi bile binanın çevresel puanını etkiler. Atık yönetimi konusunda hassas davranıyoruz. Sosis ambalajlar az yer kaplar. Geri dönüşüm tesisleri, sosis ambalajları dönüştürebilir.
Sürdürülebilirlik bir binanın uzun süre dayanması demektir. Zira sık sık malzeme değiştirmek daha çok üretim demektir. Daha büyük karbon ayak izi demektir. Dayanıklı dolgu kullanarak kaynak israfını önleriz. Isı yalıtımlı derzler enerji tüketimini azaltır. Özellikle iklimlendirme maliyetleri düştüğünde karbon salınımı da azalır. Yani doğru dilatasyon dolgu dolaylı yoldan doğayı korur. Mühendisler olarak sadece bugünü değil geleceği de tasarlarız. Çünkü mühendisler gelecek nesillere sağlam ve çevre dostu binalar bırakmak zorundadır.
Akıllı Dilatasyon Dolgu Teknolojileri
Teknoloji artık inşaatın her köşesine girdi. Derz sistemleri de bu değişimden kaçmadı. Şimdi yapı sağlığını izleyen akıllı sensörler vardır. Montaj sistemi, bu küçük sensörleri derzin içine yerleştirir veya altına konumlandırır. Böylece bu sensörler, dilatasyon dolgu içindeki küçük hareketleri anında ölçer, sıcaklığı ve nemi takip eder. Sensörler veriyi buluta gönderir. Bulut da veriyi uzaktan izlemeyi sağlar. Yani izleme yazılımı, bilgisayar başında binanın derz durumunu gösterir. Sonuçta yazılım, bir hasarı ya da sızıntıyı sorun büyümeden tespit eder.
Bilimciler laboratuvarlarda self-healing malzemeler geliştiriyor. Yani bu malzemeler, mikroskobik reçine kapsüllerini içerir. Çatlak oluştuğunda patlayan kapsüllerden çıkan iyileştirici madde, çatlağı doldurup sertleşerek onarımı sağlar. Böylece malzeme kendini tamir ediyor. Bakım yapmaya gerek kalmıyor. Görüldüğü gibi dilatasyon dolgu teknolojisi nanoteknolojiyle birleşiyor. Evrimleşiyor. Hatta gelecekte renk değiştirebilen ürünler görebiliriz. Enerji üreten teknolojiler de görebiliriz. Sonuçta yapılar daha akıllı ve daha güvenli olacaktır. Açıkçası bu gelişmeler mühendislik dünyası için gerçekten heyecan vericidir.
Uzman Seçimi
En iyi malzemeyi kullansanız bile yanlış ellerde boşa gider. Üretici firmanın yetkilendirdiği sertifikalı ekiplerle çalışmalısınız. Üretici firmanın geçmişte yaptığı işleri kontrol etmelisiniz. Referanslarına bakmalısınız. Personelin iş güvenliği eğitimlerini tam tutmalısınız. Yüksekte çalışma eğitimleri de olmalıdır. Dış cephe derz değişimi özellikle yüksek riskli bir operasyondur. Riskli olduğu için dilatasyon dolgu işi sadece el becerisi değil teknik bilgi de gerektirir. Tecrübe şarttır. Her boya ustası dış cephe derz değişimi işi yapamaz.
Kurumsal firmalar işi yapan ve garanti veren firmalar olmalıdır. Yani güvenilir bir seçim yapılmalıdır. Garanti kurumsal firmalar tarafından sağlanmalıdır. Bu kesin bir teminattır. Bunun için tam bir sözleşme imzalamalısınız. Sözleşme şartları net olarak belirlenmelidir. Şartlar açık olmalıdır. Uygulama sonrası su testi raporu ve yapışma testi raporu talep etmelisiniz. Su testi raporu su geçirmezliği gösterir. Yapışma testi raporu yapışmanın sağlam olduğunu kanıtlar. Profesyonel firmalar genelde işlerinin arkasında durur. Teknik destek sağlar. Teknik destek sorun çıktığında muhatap bulmak için çok önemlidir. Dilatasyon dolgu hafife alınacak bir şey değildir. Dikkat gerektirir. Profesyonellerle çalışmak size huzur verir. Yapınızı güvence altına alır. Böylece uzun yıllar boyunca başınız ağrımaz. Yapınız değerini korur.
| Teknoloji | İşlev | Sağladığı Fayda |
| Fiber Optik Sensör | Hareket Ölçümü | Yapısal sağlık ve deplasman takibi |
| Nem Sensörü | Sızıntı Tespiti | Su girişine karşı erken müdahale şansı |
| Sıcaklık Probu | Genleşme Takibi | Termal hareketlerin mevsimsel analizi |
| Baskı Sensörü | Yük Analizi | Zemin üzerindeki trafik yükü kontrolü |
Dilatasyon Dolgu Sonuç ve Değerlendirme
Yapılar, içinde yaşayan insanlarla birlikte yaşlanma süreci geçirir. Yapılar ayrıca hareket sergiler ve yorulma eğilimi gösterir. Dış etkenlere cevap verir. Derzler büyük yapının eklem yerleridir. Eklemler sağlıklıysa yapı uzun ömürlü olur. Dilatasyon dolgu uygulaması sağlığı koruyan temel bir unsurdur. Suyu, sesi, tozu ve haşereyi dışarıda tutar. Konforlu, hijyenik ve güvenli mekanlar yaratır. Yapının yatırım değerini korur. Ekonomik kayıpları önler. Bu uygulamanın doğru yapılması, yapının uzun ömürlü ve güvenli olmasını sağlar.
Yatırımcılar sadece maliyete değil kaliteye bakmalıdır. Uzun ömre odaklanmalıdır. Maliyet, kalite ve uzun ömür çok önemlidir. Mühendisler her proje için en doğru detayı bulmalıdır. Detayları çözmek zorundadırlar. Uygulayıcılar teknik kurallara harfiyen uymalıdır. Kurallara tam uymak lazımdır. Çünkü zincir gibi bir sorumluluk ve ekip işi vardır. Zincirin halkaları ne kadar sağlam olursa sonuç da o kadar iyi olur. Sonuç daha başarılı olur. Özetle dilatasyon dolgu yapı marketten alınan basit bir silikon değildir. Tam tersine yapının kaderini belirleyen bir mühendislik çözümüdür. Açıkçası binanın ömrünü ve performansını ince detay belirler. Doğru zamanda yapılan doğru uygulama binayı geleceğe taşır. Böylece yapılarımız zamana ve doğaya karşı dimdik ayakta kalır. Unutmayın profesyonel çözümler her zaman kazandırır.
Youtube videolarımızı izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Daha fazla bilgi almak ve bizimle iletişim kurmak için buraya tıklayabilirsiniz.
